کد خبر: ۹۸۸۱۳۲
تاریخ انتشار: ۰۱ شهريور ۱۴۰۰ - ۲۲:۰۲ 23 August 2021

تابناک ایلام ، مهدی رجبی *:: در گام دوم انقلاب از آغاز یک دوره جدید در حکمرانی جمهوری اسلامی سخن می گوییم و این گفتمان مباحث جدیدی را در حکومت اسلامی مطرح می کند که البته در آغاز با یک تغییر اساسی همراه خواهد بود و این تغییر نه آغاز یک دوره جدید از دولت یا یک دوره جدید برای یک رئیس جمهور تازه است، بلکه در این دوره باید از آغاز یک تمدن اسلامی قدرتمند با تغییر در روش حکمرانی سخن بگوییم.

ما بعد از 42 سال از آغاز انقلاب احتمالا در حال آغاز یک حکومت اسلامی هستیم که مد نظر اولیا و پیامبران و امامان بود و مد نظر رهبر معظم انقلاب نیز هست چرا که ایشان سال ها قبل فرمودند که ما هنوز به یک دولت اسلامی نرسیده ایم . وظیفه ما تلاش برای رسیدن به یک مدل حکمرانی اسلامی برای دست یابی به جامعه اسلامی توسعه مند با مدل پیشرفت ایرانی اسلامی است.

حال سوالی که پیش می آید این است که ویژگی ها و پارامترهای این نوع حکمرانی چیست؟ اسناد بالادستی این دولت اسلامی از کجا باید تدوین و محقق گردد؟ چه وظایف و دستور العمل هایی باید برای افراد جامعه ارائه دهد؟ و نقش دولت و مردم در این مدل چیست؟ امام و رهبری چه تعریفی از این دولت اسلامی دارند؟

رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در خصوص مردم سالاری دینی تاکید دارند که مردم سالاری دینی این نیست که فقط مردم پای صندوق بروند بلکه مردم سالاری دینی به معنی مشارکت دادن واقعی مردم در اداره امور کشور است و در این بین بسیج مظهر مردم سالاری دینی است و این نهاد اجتماعی می تواند در همه ی عرصه ها وارد شده و نقش واسط را به عنوان جامعه مدنی برای ارتباط دوسویه بین دولت و مردم ایجاد نماید. به عنوان مثال این حلقه واسط می تواند در حوزه های مختلف ایجاد شده و نسبت به من مطالبه گری فعال و عمل گرا برای رفع مشکلات مردم و حتی بیشتر در جهت ایجاد جامعه ی آرمانی و ایدآل گام بردارد.

بسیج به عنوان حلقه واسط می تواند مطالبات و خواسته های مردم را در حوزه های مختلف به گوش مدیران، مسئولان و دولت مردان برساند و برای رفع نیازها اختیارات و منابع لازم را از دولت مطالبه کند در حوزه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فعال شده و با جذب اختیارات سکان امور مردم را در دست بگیرد و با استفاده از مردم برای رفع نیازهای آنان اقدام نماید و این همان مشارکت دادن مردم در امور است.

بیانیه گام دوم را رهبری بدین منظور مطرح می کنند، چرا که تا کنون هر چه از انقلاب دیده اید گام اول است و انقلاب را باید در گام دوم آن ببینیم و ما در آغاز یک حرکت جدید در مسیر انقلاب هستیم، ولی این حرکت با آنچه تاکنون دیده ایم متفاوت است .

مخاطب اصلی بیانیه گام دوم مردم هستند

در این مدل از حکمرانی مردم باید امور را بر عهده بگیرند و نسبت به اقداماتی که در جامعه اسلامی صورت می گیرد مشارکت اصلی را داشته باشد در این مدل برای تشخیص مسائل و حل آنها از حرکت خود جوش جوانان استفاده کنیم و البته این حرکت ها در جامعه باید نهادینه ، سیستماتیک و قانونمند شوند .

ما ناچاریم به سمت تغییر در روش حکمرانی حرکت کنیم . در این روش فاصله ها بین مردم و دولت پر می شود و البته بدین صورت که از دولت جدا شده به مردم اضافه می شود و ما به یک حلقه ی میانی قدرتمند که مردم را تقویت کند و نقش دولت را کاهش دهد و به مردم اضافه کند نیاز داریم و مردم کوچه و بازار و شهروندان پراکنده نمی توانند به راحتی نقش اصلی را بر عهده بگیرند و طبق فرموده رهبر انقلاب این حلقه می تواند بسیج باشد.

در حال حاضر ما نیاز به اصلاح روش دولت داریم و این اصلاح باید دادن اختیارات و قدرت به مردم آغاز شود

در انتخابات اخیر بحث های جدید به میان آورده شده و یکی از اصلی ترین این بحث ها مسئولیت پذیری از جانب مردم بود و مردم باید خود را اداره کنند و تبدیل به یک شبکه ی ملی شود و طبق آیه شریف لیقوم الناس بالقسط ، خود برای احقاق حقوق اقدام نمایند.

در چند سال گذشته طرحی در برخی محلات اجرا شده به نام محلات اسلامی که در آن افراد در محلات اقداماتی را برای بهتر شدن وضعیت محله اجرا کردند که این یک مدل کوچک از حکمرانی اسلامی مردم سالار است و در این مدل مسئولین موظف به حضور در میان مردم و میدان هستند و به سمت حل مشکلات مردم حرکت می کنند

‌در این چهل سال دولت ها اجازه مشارکت مردم در امور خود را نداده بودند که مردم قیام به قسط کنند و امور خود را خود به دست بگیرند و کارهای خود را خودشان حل کنند و اکنون ما در آغاز روش جدیدی از حکمرانی هستیم که در این دولت باید به عنوان دولت اسلامی تجربه شود و معنای اصلی دولت اسلامی و حکمرانی جدید ؛ این است که مردم در اوج مشارکت برای اداره ی امور باشند و بدین صورت که مردم برای حل مشکلات خود نیاز به دستگاههای دولتی نداشته باشند و بالعکس این دوایر دولتی باشند که برای اداره امور مردم را در مشارکت بالا و اصلی قرار دهند و اصلی ترین اقدامات این است که کار مردم را به دست خود مردم دهیم .امام خمینی (ره) نیز به این امر صحه گذشتند و فرمودند: « باید مردم را در امور شرکت دهیم و اگر کشوری را بخواهیم اداره کنیم تا شرکت مردم نباشد نمی توان آن را صحیح اداره کرد و دنبال این نباشید که هر چیزی را دولتی کنید و مردم و بازار، را در امور شرکت دهید و بدون این قشرهای مردمی کار از پیش نمی رود»

در مدل حکمرانی اسلامی مسئول و استاندار خوب، نوکر جوانان فعال و تلاشگر می شود و این افراد را به هم مرتبط می کند و از اعتبارات دولتی برای قدرتمند شدن مردم استفاده می کند و استاندار خوب، تلاش می کند همه ی امور در استان توسط خود مردم اداره شود و مدیر دولتی نباید همه چیز را غبضه کند. این شیوه ی حکمرانی در دنیا تجربه شده است و بسیاری از کشورها به سمت این مدل در حال حرکت هستند

اگر ما مردم را وارد صحنه نکنیم مدیران اگر هم متعهد باشند از همه ی امکانات دولتی محافظت کرده و آن را محبوس می نمایند و این تمرکز باعث فساد خواهد شد و ازطرفی این امکانات بلااستفاده مانده و در اختیار مردم قرار نمی گیرد.

ما به دنبال مردم متشکل ، فعال و قوی شده هستیم که با استفاده از نخبگان بسیار فعال ، مردم می توانند در دولت اسلامی نقش آفرینی کنند.

دولت اسلامی معلمی است که تلاش می کند دانش آموز خود مسئله را حل کند و شبیه مادر و پدر خوبی است که تلاش کند فرزند خودش مشکلات را حل کند و بر روی پای خود بایستد.

این امر یک کار فوق برنامه ای نیست و دولت مردان باید کارها را به دست مردم دهند و مردم زنده تر ، پویا تر و فعال تر نسبت به حل مسائل خود گام بردارند. و این فعالیت بسیار قدرتمند است و حتی از حضور در پای صندوق ها نیز ارزشمند تر خواهد بود و مشارکت بالای مردم را در امور خود به دنبال خواهد داشت و این مشارکت ضامن اصلی مشروعیت و بقا نظام اسلامی خواهد بود.

رهبر معظم انقلاب امام خامنه ای در این خصوص می فرمایند : « هنر اصلی انقلاب این بود که جمهور مردم را از یک مجموعه و توده ی منفعل و مصرفی ، فاقد یک نگاه ملی و عمومی تبدیل به یک مجموعه ی پر انگیزه ، هدفدار ، آرمان دار و وارد میدان کرد»

ما در آغاز یک دولت جدید اسلامی هستیم که معنای اصلی آن این است که مردم در اوج قدرت برای اداره ی امور هستند.

ما باید به سمت دولت سازی و تمدن سازی اسلامی در کشور حرکت کنیم . حرکت انفعالی انقلاب دیگر امکان ندارد و این حرکت محکوم به شکست است پس باید طبق فرموده رهبر معظم انقلاب در گام دوم به سمت گفتمان اسلامی و دولت سازی اسلامی در انقلاب حرکت کنیم .

در این میان نقش اصلی را در دولت اسلامی مردم ایفا می کنند و مردم هستند که باید امور خود را انجام دهند

ارتباط بین مردم و دولت را باید در حلقه ای واسط جستجو کرد که به فرموده ی رهبر معظم انقلاب این حلقه ی واسط می تواند و باید بسیج باشد و بسیج است که می تواند حلقه ی واسط بین اقشار و گروه های مختلف مردم با دولت باشد.

در دولت اسلامی جدید تمام امور باید به مردم واگذار شود و از تصدی گری وزارتخانه ها و دستگاههای دولتی کاسته و آن را در اختیار مردم قرار داد. بدین شکل است که فساد نیز از مدیران و دوایر دولتی جمع خواهد شد .

ایجاد یک سیستم قدرتمند اسلامی با استفاده تمام قد از قدرت مردم یک دولت مردم سالار دینی خواهد بود چرا که اگر ما به سمت یک دولت اسلامی با یک ساختار قدرتمند اسلامی برای تعالی و رفاه مردم حرکت نکنیم محکوم به شکست هستیم .

در این دولت اسلامی قوانین و مقررات برای ایجاد یک رفاه و زندگی توأم با شادی در مردم شکل می گیرد و نه این که این قوانین و چارچوب ها بیشتر به دنبال بستن دست و پای مردم باشد .

ساختار ها در دولت اسلامی باید به سمت قدرتمندتر شدن مردم و دادن اختیار و امور به مردم حرکت کند در این سیستم باید به گونه عمل شود که هر شخصی در سمتی قرار داده شد خود به خود به سمت خدمتگذاری و تلاش برای مردم حرکت کند نه این که مجبور به رانت خواری و استفاده از پست و مقام باشد .

در روش حکمرانی جدید باید به حلقه های میانی بین مردم و دولت میدان دهیم و امور را به خود مردم واگذار کنیم

تمام پیامبران، معصومین و متقین در طول زندگی خود این هدف را دنبال می کردند که در جامعه ی اسلامی و به تبع آن در جهان یک دولت اسلامی با سیستم اسلامی و الهی بر سرکار باشد که این مردم اند که مسئول اداره ی امور در دولت اسلامی باشند.

ما از همین قیام امام حسین(ع) نیز به همین مطلب می رسیم که امام حسین (ع) با پا می خیزد و قیام می کند بر علیه سیستم و قوانینی که در جامعه حکمفرما شده است نه به خاطر شخص خاصی بلکه به خاطر چارچوب هایی که در جامعه ایجاد شده و تلاش می کند این چارچوب ها و اصول را در جامعه در هم بشکند و ارزش های اصیل اسلامی را در جامعه حکمفرا نماید.

در سیستم حکمرانی اسلامی تمام تلاش دولتمردان قدرتمند تر کردن ، فعال کردن و بالفعل کردن همه ی ظرفیت های مردم است این سیستم حاکمیت مسلمانان نیست بلکه حاکمیت اسلام و قوانین و چارچوب های اسلامی است .

در این نوع حکمرانی به فرموده رهبر معظم انقلاب همه ی روش های صحیح مشارکت مردم در امور باید به منصه ظهور برسد و در این میان می توان با فعال نمودن حلقه ی میان ارتباط مردم و دولت که ایشان آن را بسیج اعلام کردند ، صدای مردم را به گوش دولتمردان و مدیران و مسئولان رساند و برای سازماندهی فعالیت های مردمی گام برداشت و با مطالبه گری و تلاش برای قدرتمند نمودن مردم در جامعه اختیارات را از دولت جدا و آن را در اختیار مردم قرار داد. /م

کارشناس ارشد علوم اجتماعی و فعال رسانه‌ای*

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار