ایرنا، اگر چه مسئولان حوزه کشاورزی در این مدت بارها بر این نکته تاکید کردند که میزان مصرف سموم و کود کشاورزی در مازندران کمتر از حد استاندارد تعریف شده جهانی و همچنین بسیار کمتر از سایر نقاط کشور است، ولی حوزه کشاورزی همچنان از نگاه بسیاری متهم ردیف اول محسوب می شود.
با این وجود، متخصصان و پژوهشگران حوزه بهداشت و درمان مازندران تاکید دارند که همه گمانه زنی ها در باره علل قطعی بروز بیماری ها از جمله سرطان ها حتی اگر توسط پزشک متخصص گفته شود، تنها در حد حدس و گمان است و اثبات آن نیاز به تحقیق و پژوهش مستقل دارد.
مرکز بررسی های هم گروهی یا ' کوهورت ' در مازندران که از سه سال پیش راه اندازی شده در حال بررسی علمی برای علت یابی انواع بیماری ها در استان است و نتایج این بررسی ها هم قرار است در یک دوره 15 ساله تکمیل و منتشر شود.
مسئول مرکز کوهورت جمعیتی مازندران روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: آنچه که طی همه این سال ها و در حال حاضر در فضای رسانه ای و غیر رسانه ای در باره علت بیماری هایی مانند سرطان ها در مازندران گفته می شود تنها در حد حدس و گمان است و هیچ استناد علمی ندارد.
دکتر محمود موسی زاده افزود: نتایج مطالعات کوهورت که بر مبنای کار علمی و تحقیقی قرار دارد، می تواند با پایان دادن به شبهه ها در این زمینه ، پایه علمی محکم علت یابی بیماری ها در مازندران باشد.
وی گفت: متاسفانه یکی از تبعات گمانه زنی در باره علت بیماری ها این است که می تواند بر شیوه درمان هم اثر بگذارد و اگر گمانه زنی نادرست باشد به طور قطع شیوه درمان نادرستی هم انتخاب می شود.
موسی زاده توضیح داد: به طور مثال در باره زیاد شدن آمار بیماری سرطان مطالبی مختلفی گفته می شود که یکی از آنها استفاده از سموم شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی مازندران است ولی تاکنون هیچ تحقیق و پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته و استناد علمی وجود ندارد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران افزود: واقعیت این است که در چند دهه اخیر هم جامعه بسیار تغییر کرده و هم سبک زندگی افراد متحول شده و باید به یاد داشته باشیم با این تغییرات به طور قطع علت بیماری ها هم تغییر می کند و همچنین با تغییر علت بیماری، مطمنا شیوه درمان تغییر می یابد.
وی توضیح داد: مثلا گفته می شود ژنتیک، چاقی و پرخوری از علل مهم ابتلا به بیماری دیابت است، اما اینها به طور حتم نمی توانند علت همیشگی باشند و با تغییرات جامعه و سبک زندگی و نوع مواد غذایی، تغییر می کند و یا تغییر کرده است .
** ناخن و مو، رازدار برخی بیماری ها
دکتر موسی زاده گفت: در مطالعات کوهورت مازندران تعدادی جمعیت برای حداقل 15 سال از تمامی جهات سلامت و بهداشت تحت نظر و کنترل هستند و نمونه های آزمایش این افراد شامل مو ، ناخن ، ادرار و خون در ابتدای ورود آنها به طرح گرفته می شود و در انبارهای ذخیره برای سال های طولانی نگه داشته می شود .
وی در باره چگونگی استفاده از این منابع آزمایشی برای شناسایی علت بیماری ها، توضیح داد: فردی که در ابتدای ورود به طرح مطالعات هم گروهی یا کوهورت سالم است و در مدت اجرای کوهورت مبتلا به بیماری هایی مثلا سرطان یا دیابت می شود، تیم های پزشکی محقق به نمونه های آزمایش اولیه مراجعه و بررسی ها را برای یافتن علت بیماری آغاز می کنند .
موسی زاده گفت: با بررسی نمونه ها، مطالبی که در باره علت یک بیماری مطرح می شود مانند نسبت دادن سرطان به استفاده از کود و سموم شیمیایی ، نمونه مو و ناخن آنها مورد بررسی قرار می گیرد، چرا که مو و ناخن نمونه هایی هستند که می توانند علت یک بیماری را که ژنتیکی است یا و یا بیماری هایی را که مربوط به نفوذ سموم است، مشخص کنند .
این متخصص اپیدمیولوژی تاکید کرد: با توجه به این که مطالعات کوهورت از آن دست مطالعات مشاهده ای است که از نظر تولید شواهد ، منبع علمی و غنی بودن شواهد در راس این نوع مطالعات قرار دارد، نتایج آن از نظر پزشکی بسیار مورد تایید است و تقریبا قطعی محسوب می شود.
** 1408، تکمیل مطالعات کوهورت جمعیتی مازندنران
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: امیدواریم که با به دست آمدن نتایج کوهورت جمعیتی مازندران به یافته های خوبی برای تشخیص و درمان بیماری های رایج در این استان دست یابیم که بتواند مبنای کار در دیگر استان های کشور و حتی کشورهای دیگر باشد .
موسی زاده افزود: کوهورت یک کار مطالعاتی تحقیقاتی پزشکی جهانی است و نخستین مطالعات کوهورت سال 1945 میلادی در آمریکا بر روی جمعیت یک شهر پنج هزار نفری انجام شد و اکنون در همان شهر نوه های افرادی که برای اولین بار نمونه تحقیقاتی کوهورت بودند، در طرح مطالعاتی کوهورت قرار دارند.
وی گفت: نتایجی که از کوهورت آنجا برای اولین بار کسب شد مبنای کار پزشکی در نقاط دیگر قرار گرفت و نتایج کوهورت در مازندران هم می تواند همین نقش را برای سایر نقاط جهان ایفا کند.
این استاد دانشگاه افزود: قرار است نتایج اولیه طرح مطالعات کوهورت مازندران در مجله بین المللی پزشکی ایمز چاپ شود .
وی گفت: در این مجله انگلیسی تمام مطالب کوهورت کشورهای جهان به زبان بین المللی که همان زبان انگلیسی چاپ می شود تا از این طریق دیگر نقاط جهان از آن استفاده کنند.
طرح مطالعاتی کوهورت جمعیتی پرشین مازندران که به آن کوهورت طبری نیز می گویند از سال 1393 راه اندازی شد و با تامین زیر ساخت های مورد نیاز، کار بر روی نمونه ها را از سال 1394 آغاز کرد.
در این طرح 10 هزار و 255 نفر از مردم بخش هایی از شهر و روستاهای ساری در سنین 35 تا 70 سال زیر پوشش قرار دارند و تا 15 سال این افراد زیر نظر تیم های تحقیق از جهات مختلف درمانی ، بهداشتی و سلامت مورد ارزیابی و کنترل قرار می گیرند .