دست نقاش طبیعت و ذوق الوندنشینان، تلفیقی هنرمندانه از خشت، سنگ و طبیعت بکر را رقم زده و روستایی سنگی با ابهتی شگفت انگیز به نام ورکانه را پدید آورده است.
به گزارش ایسنا، انتخاب روستاهای هدف گردشگری از جمله سیاستهایی بود که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اجرای آن به ایجاد راهکارهایی برای توسعه صنعت گردشگری در کشور اقدام کرده که در این میان نباید نام ورکانه، روستایی با معماری سنگی همدان را از قلم انداخت.
روستای گردشگری ورکانه با قدمت ۴۰۰ ساله در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان و در دل دره آبشینه قرار گرفته و از آنجا که سنگ، اصلیترین مصالح به کار رفته در ساخت بناهای این روستا است به روستای سنگی شهرت یافته است.
روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است با سنگهای لاشه که تمام کوچههای آن را احاطه کردهاند زیر نورهای موضعی به رنگ قهوهای سوخته درمیآیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور میشود.
بافت کالبدی، چشم اندازهای طبیعی، سادگی معماری خانهها، بافت متراکم روستا و استفاده از مصالح بومی و محلی، این روستا را در میان ۲۰ روستای هدف گردشگری استان همدان به یکی از شاخصترین روستاها تبدیل کرده است.
کوچه باغهای باریک و پر پیچو خم و شیبداری که هم پا و مطابق با جریان طبیعی جوی آب ساخته شده، چشمههای فراوان میان روستا، درختان سر به فلک کشیده و خانه های قدیمی با پنجرههای مشبک چوبی و معماری سنتی روستا هوش از سر گردشگر میرباید و هر بینندهای را به تحسین این همه زیبایی وا میدارد.
عناصر تاریخی همچون اصطبل مهری خانم و قلعه اربابی، مراکز فرهنگی همچون حمام و مسجد جامع روستا، وجود ایوانها و فضاهای نیمه باز در خانههای روستایی و سکوهای نشستن رهگذران در میان کوچهها از مهمترین گزینههای گردشگری روستای ورکانه است که باعث شده در فهرست آثار ملی به ثبت برسد و اکنون به عنوان منطقه ویژه گردشگری مطرح باشد.
وجود گورستان سادهای در روستای ورکانه که در آن هیچ سنگ قبری دیده نمیشود از دیگر مواردی است که مورد توجه قرار دارد.
گذشته از این، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشماندازهای زیبایی است که میتواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود، زیرا وجود چشم اندازهای زیبا و مناظر بدیع این محور را یکی از پتانسیلهای بالفعل شهر همدان کرده است.
این محور از جاده همدان - ملایر منشعب میشود و پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس آباد و علیآباد به ورکانه میرسد.
در گویش کردی «وَر» به معنی «کنار» و «کانه» به معنی «چشمه» است، «ورکانه» نیز به معنی کنار آب و چشمه بوده که رودخانه ارزانفود نیز از غرب این روستا عبور میکند. ارتفاع این روستا از سطح دریا، ۲ هزار و ۲۵۰ متر و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است.
این روستا زادگاه پرفسور موسیوند، سازنده نخستین قلب مصنوعی جهان است که در سال ۱۳۱۵ در این دیار چشم به جهان گشود.
ورکانه؛ روستایی در مجاورت شهرزیرزمینی
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه معماری این روستا منحصر به فرد و خاص دارای معماری سنگی است به خبرنگار ایسنا، گفت: به واسطه بافت و معماری خاصی که روستای ورکانه دارد جذبکننده گردشگران داخلی و خارجی در سالهای اخیر بوده و در سالهای نهچندان گذشته کارهای ساماندهی، بهسازی و مرمت بافت فرسوده این روستا توسط الگوهای معماری به وسیله بنیاد مسکن و سازمان میراث فرهنگی انجام شده است.
علی خاکسار درباره یکی دیگر از ویژگیهای خاص روستای ورکانه، افزود: این روستای بکر در مجاور روستای ارزانفود در انتهای سد اکباتان قرار گرفته که این روستا نیز دارای یک شهر زیرزمینی است.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان تأکید کرد: تمامی معابر روستای ورکانه با کمک بنیاد مسکن استان همدان سنگ فرش شدهاند و در این روستا برای جذب سرمایهگذار آماده هستیم.
وی بر احیاء و حفظ بافت سنتی و جلوگیری از تغییر اساسی در بافت روستای ورکانه و بناهای مهم آن از جمله اصطبل تأکید کرد و گفت: روستای ورکانه در حوزه اقامتگاهی میتواند بسیار موفق عمل کند.
وی درباره اقدامات انجام شده برای معرفی روستای ورکانه به گردشگران، گفت: اقلام تبلیغاتی بروشورهای معرفی جاذبههای گردشگری و اماکن تاریخی و نقشههای گردشگری تهیه شده و پورتال جامع گردشگری استان در راستای معرفی جاذبههای طبیعی و تاریخی به گردشگران بهروز رسانی میشود.
وجود ۲ اقامتگاه بومگردی در ورکانه
خاکسار با بیان اینکه ساخت سریال علیالبدل باعث شده که این روستا مورد توجه هموطنان عزیز قرار گیرد، گفت: تابلوهای راهنمایی و جادههای دسترسی به روستاهای هدف گردشگری مناسبسازی شدهاند و این روستاها از لحاظ معابر و وضعیت ساختار مشکل خاصی ندارند.
وی با بیان اینکه کلاسهای آموزش سنگ تراشی، سبدبافی و عروسک دوزی برای رونق کسب و کار در این روستا برگزار شده است، افزود: ورکانه به صورت خاص در سایت تبلیغاتی همدان ۲۰۱۸ قرار گرفته تا جاذبه آن به همگان معرفی شود.
خاکسار با بیان اینکه در این روستا ۲ اقامتگاه بومگردی وجود دارد، گفت:کمپ گردشگری ورکانه در حال ساخت است و همچنین بعضی از خانههای روستایی به عنوان اقامتگاه برای استراحت گردشگران استفاده میشوند.
وی با اشاره به اینکه توجه به بافت روستای ورکانه همدان از اولویتهای میراث فرهنگی است، عنوان کرد: روستاهای هدف گردشگری نقش مهمی در جذب گردشگر به استان همدان ایفا میکنند.
نبود فاضلاب معضل جدی ورکانه است
دهیار روستای ورکانه با بیان اینکه ورکانه به عنوان نخستین روستای هدف گردشگری همدان در طول سال میزبان بسیاری از گردشگران است، اما نبود فاضلاب معضل جدی این روستاست، اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که اهالی روستا نمیتوانند منازل خود را در اختیار گردشگران بگذارند، نبود شبکه فاضلاب و در دسترس بودن آب است که با رفع این مشکل وضعیت این روستا نیز تغییر خواهد کرد.
داوود کزازی با بیان اینکه سالیانه نزدیک به ۲۰ هزار نفر از ورکانه بازدید میکنند، گفت: در این روستا منبع ذخیره آب داریم که یک ساعت آب را باز میکند و بعد از این ساعت تا روز بعد آب نداریم.
وی با بیان اینکه یک اقامتگاه بومگردی، یک مهمانپذیر و ۷ خانه روستایی برای ارائه خدمات رفاهی به گردشگران در این روستا وجود دارد، افزود: یک کمپ گردشگری و پارک ۶۰۰ متری نیز در ورکانه در حال ساخت است.
مهاجرت معکوس به ورکانه رخ داده است
کزازی با بیان اینکه بازسازی و مرمت آثار تاریخی ورکانه به بخش خصوصی واگذار شده است، ادامه داد: در ورکانه بیش از ۲۰۰ خانوار زندگی میکنند که بیشتر به باغداری و کشاورزی مشغول هستند.
وی با بیان اینکه طی دوسال گذشته مهاجرت معکوس در این روستا رخ داده است، عنوان کرد:کلاسهای سبد بافی و تراش سنگ قیمتی با همکاری سازمان میراث فرهنگی در این روستا برگزار شد.
به دنبال کسب اعتبار لولهکشی آب به ورکانه هستیم
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان همدان در خصوص مشکل آب شرب روستای ورکانه گفت: چشمهای که آب این روستا از آن تأمین میشده به دلیل کم شدن بارندگی در این منطقه و معدن کاری خشک شده است.
سید مصطفی هاشمی با بیان اینکه برنامهریزیهای لازم برای تأمین آب این روستا از کوههای محدوده روستا انجام شده است، افزود: ما به دنبال کسب اعتبار لازم برای لولهکشی به ورکانه هستیم.
وی با اشاره به محدود شدن منابع آبی استان، گفت: ورکانه به دلیل داشتن بافت سنگلاخی امکان حفر چاه وجود ندارد.