به گزارش «تابناک یزد»؛همایون امامی مستندساز ـبا اشاره به این‌که فیلم مستند، با زندگی مردم و واقعیت‌های اجتماعی ارتباط مستقیم برقرار می‌کند، گفت: نبض واقعی سینما در سینمای مستند می‌تپد.
این مستندساز به بررسی جایگاه تخصصی و اثرگذاری اجتماعی آثار مستند سینمایی پرداخت و درباره فعالیت و آشنایی خود با سینمای مستند، اظهار کرد: سال دوم دانشکده بودم که با مستند آشنا شدم، تا آن روز، برداشت من از مفهوم فیلم مستند، برداشتی عام و کلی بود.از شما چه پنهان ساختن فیلم مستند برایم جذابیتی نداشت. یادم می‌آید در همان اوایل تأسیس مرکز گسترش، طرحی را برای فیلمسازی به آنجا برده بودم که از مستند بودنش ناراضی بودم و تنها استفاده از فرصتی، برای فیلمسازی بود که من را به آن تجربه کشاند؛ فیلمی که هیچ‌گاه ساخته نشد.
او ادامه داد: بعدها وقتی با سرشت واقعی فیلم مستند آشنا شدم، دیگر هیچ‌گاه نتوانستم آن را رها کنم. تا به حال هر فیلمی ساخته‌ام، همه مستند بوده، چون خوب می‌دانم در سینمای مستند، هیچ مانعی در به‌کارگیری تخیل و دیگر تمهیدات بیان روایی وجود ندارد و در ساخت فیلمی مستند می‌توان تمام تکنیک‌های سینمای داستانی را به کار گرفت.
امامی گفت: آنچه در تغییر تلقی‌ام نسبت به فیلم مستند مؤثر بود، تماشای فیلم‌هایی مثل "خانه سیاه است" فروغ فرخزاد، "اون شب که بارون اومد"، "قلعه"، "ندامتگاه" از کامران شیردل، "تپه‌های مارلیک" ابراهیم گلستان و چند فیلم دیگر بود. با دیدن این فیلم‌ها به مقوله فیلم مستند علاقه‌مند شدم و این علاقه‌مندی به حدی رسید که من پایان‌نامه دوره لیسانسم را در این مورد نوشتم که بعد نیز منتشر شد و در نهایت تا امروز، نه مستند من را رها کرده است و نه من مستند را. البته این به آن معنا نیست که خواسته باشم، اهمیت فرهنگی و زیبایی‌شناختی سینمای داستانی را منکر بشوم، اصلا این‌طور نیست؛ اما از آن نظر که سینمای مستند از قید و بند تهیه‌کننده به معنای رایج خود در سینمای اکران، فاصله داشته و با اهدافی تجاری ساخته نمی‌شود، می‌توان گفت دستش در پرداختن به شیوه‌های بیانی نو بازتر است و همین ویژگی سهم او را از سرشتی سینمایی بیشتر می‌کند.
وی ادامه داد: سینمای مستند به همین دلیل، اثری رهاتر است و امکان تجربه بیشتری در بیان سینمایی دارد. از طرف دیگر، با زندگی روزمره مردم و با واقعیات اجتماعی بدون واسطه برخورد می‌کند و در آن، رویکردی سرگرم‌کننده دیده نمی‌شود. اگرچه عامل سرگرم‌کنندگی می‌تواند در تقویت جذابیت یک فیلم مستند هم لحاظ شود فیلم مستند مستقیماً به زندگی و واقعیات مثبت یا منفی می‌پردازد و موفق می‌شود در زندگی مردم تغییر ایجاد کند. مستند می‌تواند به جامعه آگاهی و فرهنگ بدهد و بر تغییر ساختارهای اجتماعی تاثیر بگذارد.
این منتقد سینمای مستند ایران اظهار کرد: اثرگذاری اجتماعی فیلم مستند چشمگیر است و کارکرد بسیار مهمی دارد که البته سینمای داستانی هم از این ویژگی بهره‌مند است، ولی باید پذیرفت که شیوه برخورد مستقیم فیلم مستند با واقعیت در این زمینه نیز سهم بیشتری به سینمای مستند می‌بخشد. سهمی که ارتباط تنگاتنگ‌تری با زندگی اجتماعی برای او قائل می‌شود و این یعنی رشد تأثیرگذاری فیلم مستند.
او گفت: بارها و بارها شاهد بودیم که نمایش یک فیلم مستند به تغییر برخی قوانین یا تجدید نظر در برخی سنت‌های دست و پاگیر و ناعادلانه جوامع عشیره‌ای منجر شده است. اگر خواسته باشم مصداقی در این زمینه معرفی کنم باید به فیلم‌هایی مانند «اجاره‌نشینی» (۱۳۶۱) از ابراهیم مختاری و «با خاک .... تا خاک» (۱۳۶۰) اشاره کنم. «کمی بالاتر» ساخته لقمان خالدی جدیدترین موردی است که در چند سال اخیر موفق شده است با نمایش‌اش، تغییرات قابل توجهی در زندگی یک رفتگر سابق شهرداری کرمانشاه ایجاد کند.
همایون امامی بیان کرد: یک فیلم مستند می‌خواهد تاثیرگذار باشد، می‌خواهد بر تغییرات زندگی اجتماعی فرهنگی و سیاسی جامعه اثر بگذارد. اولین شرط تاثیرگذاری این است که بتواند با مخاطب و اجتماع رابطه همدلانه برقرار کند و بتواند با یک روش منطقی و جذاب، ارتباطی حسی و عاطفی بین مخاطب و واقعیت برقرار کند. چنین است که کاربرد تمام تمهیدات سینمای داستانی در ساخت فیلم مستند اهمیت خاص خود را نشان می‌دهد.
او گفت: یکی از قابلیت‌هایی که به شما بیشترین امکان را در این زمینه می‌بخشد، سینمای مستند شاعرانه است، چون در عین حالی که با ادراک مخاطب روبه‌رو است، بیشتر بر احساسات و عواطف مخاطب اثر می‌گذارد و به اتکای آن جلو می‌رود.
امامی درباره پیوند سینما و فرهنگ رضوی توضیح داد: فرهنگ رضوی را به‌عنوان یک امر مستقل نگاه نمی‌کنم، بلکه به‌عنوان جزیی از یک فرهنگ دینی و معنوی می‌شناسم، مقوله‌ای که در باور من می‌تواند زمینه‌ساز آرامش درونی ما در دنیای پرتخاصم و خشونت امروز باشد. بنابراین در رابطه با فرهنگ دینی هست که فرهنگ رضوی برای من تعریف می‌شود. البته تمرکز بر مقوله دین و مفاهیم دینی، نباید به سقوط ما از آن سوی بام بینجامد به این معنا که وقتی شما می‌آیید از یک جشنواره با ماهیت دینی صحبت می‌کنید، نباید آنچنان غرق مفاهیم دینی شویم که مفاهیم فرهنگی و اجتماعی نادیده گرفته شوند. تغافل از این امر به آن می‌انجامد که ما این حقیقت مهم را فراموش کنیم که دین برای بهینه‌سازی مناسبات اجتماعی و گسترش مفاهیم و آموزه‌های معنوی جامعه آمده است. نادیده انگاشتن این حقیقت مهم می‌تواند به پدیده‌های دیگری راه بدهد که چندان از خلوص بالایی برخوردار نباشند.
وی ادامه داد: وقتی یکسری مفاهیم مهم اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، آئینی که در مقوله فرهنگ جا می‌گیرند، کنار زده می‌شود تا مفاهیم ارزشمند دینی به صورتی مجرد مورد بررسی قرار گیرند، به نوعی نقض غرض می‌رسیم. امری که با کاهش خلوص اثر، به افت شدید تأثیرگذاری آن می‌انجامد.
او بیان کرد: مقوله فرهنگ در برنامه‌ها و آثار جشنواره رضوی وزن و جایگاه خود را حفظ کرده است و دوستان مجری این جشنواره به خوبی به اهمیت آن توجه دارند و برایش برنامه‌ریزی کرده‌اند.
امامی در پایان ضمن ابراز خرسندی و قدردانی از استقبال و همراهی هنرمندان و علاقه‌مندان به کارگاه مستندسازی "از ایده تا فیلمنامه" که در حاشیه جشنواره آن را برپا کرد، افزود: حضور هنرمندان و فیلمسازان در کارگاه‌های آموزشی فوق‌العاده با اشتیاق و دغدغه همراه بود و امیدواریم اثرات این دوره‌های آموزشی را در تولید آثار فاخر شاهد باشیم. آثاری که هنرجویان را وابدارد با تکیه بر آموخته‌های‌شان، اگر نه نخستین تجربیات‌شان را در زمینه مستندسازی که شاید مهم‌ترین تجربیات‌شان را در این مقوله آغاز کنند و به سامان برسانند.
همزمان با برنامه‌های جنبی دوازدهمین جشنواره ملی فیلم کوتاه مستند و داستانی رضوی، کارگاه آموزشی فیلم مستند (از ایده تا فیلمنامه) با حضور همایون امامی، دانش‌آموخته‌ی کارگردانی سینما از دانشگاه هنر تهران، مستندساز، منتقد و مدرس دانشگاه با استقبال علاقه‌مندان به مدت سه روز در سالن همایش‌های کتابخانه امام علی (ع) شهرستان یزد برگزار شد.