يكي از مسائل و آسيب هاي اجتماعي ، پديده نزاع و درگيري است و هر شهروندي ممكن است در محيط خانواده، مكانهاي خصوصي، مكانهاي عمومي و حتي به هنگام عبور از سطح خيابان و محلات باآن مواجه شود.
به گزارش تابناک یزد به نقل از پایگاه خبری پلیس، انساني كه زماني به دور از هر قيد و بندي و كاملاً آزاد در طبيعت زندگي كرده و اين حالت را قرنها در درون خود به عنوان يك واقعيت بديهي باور كرده بود، نمي تواند و نبايد هم بتواند به راحتي قيد يا قيودي را در زندگيش بپذيرد. اين فراز و فرودها در مقاطعي از زندگي جوامع بشري ديده مي شود.با توجه به اينكه جامعه شناسان و آسيب شناسان اجتماعي عمدهترين آسيبهاي اجتماعي در جامعه امروز ايران را(اعتياد، سرقت، نزاع و درگيري، قتل، خودكشي، تكديگري و جرايم مالي) برشمردهاند، از اين رو اينگونه آسيب ها در نظر آسيب شناسان اجتماعي داراي اهميت و اولويت در مطالعه و پژوهش و اقدام اجتماعي قرار دارد.
از جمله مسائل و آسيب هاي اجتماعي ذکر شده ، پديده نزاع و درگيري است و در مفهوم عام ،هر شهروند ممكن است در محيط خانواده، مكانهاي خصوصي، مكانهاي عمومي و حتي به هنگام عبور از سطح خيابان و محلات با پديده نزاع و درگيري به طور مستقيم يا غيرمستقيم مواجه شود كه در اين درگيري ها آلات و ادوات مجرمانه به خصوص سلاحهاي گرم و سرد نيز مورد استفاده قرار گرفته و در مواردي نيز منجر به قتل و جرح افراد شود .
اگر كمي دقيق به موضوع بنگريم متوجه خواهيم شد كه اين پديده سطوح متفاوتي دارد. از يك بحث و جدل ساده بر سر كرايه تاكسي گرفته تا نزاع و درگيري قومي_طايفهاي و گاهاً مذهبي و فرقه‌اي نوع آن متفاوت است.
با توجه به اينکه كشور ما يک کشور پهاور ودراي قوميتهاي مختلف مي باشد و تاريخ سياسي آن در مقاطع مختلف با نقش فعال اين قبايل گره خورده است به دور از نقش مثبت و گاه منفي اين قبايل هر از چندگاهي در درون اين گروهها برخوردهايي صورت مي گيرد که آثار تخريبي آن آسايش و امنيت را به سبب زيرسوال بردن فرهنگ اجتماعي و تاثير در همبستگي اجتماعي ، موجبات کاهش احساس امنيت و امنيت اجتماعي مي گردد.
نزاع دسته جمعي به عنوان يکي از مسائل اجتماعي نه تنها متاثر از جنبههاي مختلف حيات بشري است بلکه بر آنها تاثيرگذار خواهد بود. اين امر يکي از معضلات جامعه است که به ويژه در مناطق ايلي و عشيره اي به صورت جدي تر مطرح است.
بسياري از اين نزاع ها موجب مرگ و مجروح شدن افراد زيادي شده است و مشکلات عديده اجتماعي، رواني و اقتصادي را به وجود آورده است. هرگاه در نزاع هاي دسته جمعي از سلاح گرم نيز استفاده شود، آمار تلفات اعم از کشته و مجروح افزايش مي يابد. با ريشه يابي اين معضل مي توان زمينهي لازم را براي برنامهريزي و کنترل آن فراهم کرد.
تقبيح نزاع در فرهنگ ديني
قرآن کريم هدف از خلقت را عبادت و کمال مي داند و تکميل کمالات و تتميم مکارم،مکمل و متمم و لازمه همديگرند و اين تعامل بستگي به خلق(اخلاق) دارد ،يعني در صورتي که اخلاق فرد منطبق با ازرشهاي ديني بوده و ملکه نفساني که افعال از آن صادر مي شود تابع دين باشد و تسليم قوانين مقرره از سوي شارع مقدس باشد،مسلماً فرد يا افراد از سوي ديگران مورد متعرض واقع نشده و وارد مرحله نزاع نميگردد و اگر جامعه منطبق بر نظام و سامانه ديني باشد زمينه تعرض و تجاوز به افراد در هيچ شرايطي فراهم نمي گردد.
قرآن در رفتارهاي فردي و اجتماعي و مراودت معمولي خشونت را جايز ندانسته و از آن نهي کرده است سفارش اسلام به اصلاح ذات البين، رعايت اخلاق در خانواده،سفارش همسايگان،احترام به حقوق اقليت هاي مذهبي و حفظ کرامت انسان و انسانيت و پرهيز از هر گونه خشونت در روابط اجتماعي نموده است و اين نشان دهنده آن است که اسلام به مدارا اهميت ويژه قائل است.به علاوه تشريع احکام جزايي اسلامي بر اساس تسامح تشريح شده است.
اسلام تکاليف فوق قدرت و سخت گيري هاي غير منطقي راتشريح نکرده است.«لا يکلف الله نفسا الا وسعها» از سوي ديگر هر گونه عسر و حرج در دين نفي شده است«ما جعل عليکم في الدين من حرج»(سوره بقره 286).
نزاع از ديدگاه احكام كيفري :
مطابق ماده 615 قانون مجازات اسلامي هر گاه عده اي با يکديگر منازعه نمايند هر يک از شرکت کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زير محکوم مي شوند :
1-در صورتي که نزاع منتهي به قتل شود به حبس از يک تا سه سال .
2- در صورتي که منتهي به نقص عضو شود به حبس شش ماه تا سه سال.
3- در صورتي که منتهي به ايراد ضرب و جرح شود به حبس از سه ماه تا يکسال مطابق تبصره دوم همين ماده قانوني مجازاتهاي فوق مانع اجراي مقررات قصاص يا ديه حسب مورد نخواهد شد
راهكارهايي براي افزايش آستانه تحمل
يكي از مهارت هاي زندگي كه به تعامل سالم ميان انسان ها منجر مي شود، توان حل مسئله است، به طوري كه در مسير بروز يك اختلاف بين دو نفر يا بيشتر بايد 15 مرحله طي شود تا كار به آخرين مرحله يعني درگيري برسد.
روانشناسان مي گويند:" بهترين و ساده ترين راه هنگام عصبانيت، نفس كشيدن عميق و پس از ان تكرار جملات آرام بخش مانند "سخت نگير" است. ماساژ دادن شقيقه ها و خنك كردن بدن هم مي تواند خشم را فرونشاند. اما به گفته روانشناسان با تلاش براي سرگرم كردن خود چه با ديدن يك فيلم، چه با حرف زدن با دوستان يا حتي تلاش براي خنديدن مي توان خود را از شرايط ناخوشايند پس از بروز عصبانيت رها كرد. البته در اين ميان راه هاي ديگري هم پيشنهاد مي شود كه شايد كمي عجيب به نظر برسد به اين صورت كه بالش يا كوسني را برداشه و با مشت به آن بكوبيد و خشم خود را تخليه كنيد يا حتي درون آب فرياد بكشيد.
تكنبك آب و آرامش هم روشي است كه در آن شيشه آبي را در يخچال مي گذاريم و هر وقت عصباني شديم به سراغ آن آب مي رويم و كمي از آن مي نوشيم و به خود تلقين مي كنيم:" اين آب به من آرامش مي دهد."
البته شايد تمام اين روش ها سودمند باشند، ولي به نظر مي رسد بيشتر آنها مقطعي هستند در حالي كه بالا بردن آستانه تحمل مهارتي است كه نياز به دركنار هم قرار گرفتن بسياري از عوامل دارد. به اعتقاد يكي از روانشناسان بهترين راه براي بالا بردن آستانه تحمل اين است كه دولت ها و سازمان ها افراد را از نظر سلامت رواني در وضع مصونيت قرار دهند.
البته در اين ميان همه افراد جامعه نيز موظف هستند با ياد گيري مهارت هاي لازم و به كارگيري شيوه هاي مناسب، روان و شخصيت خود را سالم نگه دارند و با گام برداشتن در مسير خودشكوفايي، از زندگي و انسان بودن خود لذت ببرند.