تابناک ایلام، جلال میرزایی ::واقعیت این است که بحران اوکراین و افزایش قیمت نفت فرصتی خارق العاده برای تسریع در احیای برجام فراهم ساخته است. اگر پیش از این سه کشور اروپایی چندان عجله ای برای نهایی شدن متن توافق برجام نداشته اند و آمریکایی ها هم منتظر کوتاه آمدن ایران از برخی از پیش شرط هایش بودند؛ اکنون با تغییری که در اوضاع بین المللی ایجاد شده اروپایی ها بیشتر و آمریکا دلگرم تر از قبل دنبال توافق با ایران و پایان مذاکرات هستند.
امروز این فرصت نصیب کشورمان شده که بتواند استفاده و بهره برداری های لازم را به عمل آورد. اما در صحنه واقعیت با این پدیده مواجه هستیم که تصميم گيران در كشور با تردیدهایی در حوزه محاسباتی خود روبرو هستند.
برخی موقعیت کنونی را فرصتی برای اخذ امتیازات بیشتر از آمریکا ارزیابی می کنند و بر این باور هستند که تاخیر چند روزه می تواند منجر به حصول توافقي مطلوب تر شود. در مقابل عده ای بر تسریع در روند مذاکرات تاکید دارند. البته موضع اخير بیشتر در میان نخبگان و دانشگاهیان ديده مي شود.برای همین در شرایط حاضر دیدگاه اول پر رنگ تر است. استدلالي كه اين طيف موثر دارند این است که عجله در رسیدن به توافق باعث می شود تا كشور از اخذ نتیجه دلخواه و به تعبیر خودشان توافق خوب دور شود .
به نظر می رسد پیگیری این سناریو به دو دلیل ممکن است نتیجه ای که سازگار و همراستا با منافع ملی کشور باشد را به دنبال نداشته باشد. 1- روسیه بخشی از راه حل در زمینه احیای برجام است همچنان که بحران اوکراین تاکنون فرصت هایی را خلق کرده این امکان وجود دارد که با تشدید رویارویی عرب با روسیه ، این کشور خود را به عنوان راه حل از دسترس خارج کند و در نتیجه توافق ناخواسته با تاخیر مواجه شود. نباید از نظر دور داشت که این تاخیر فرصتی برای جریان های ضد برجام در واشنگتن، تل آویو و پایتخت های عربی است که امروز صدای آنها متاثر از بحران اوکراین به حاشیه رفته است.
2- این امکان وجود دارد كه ميان روسیه و اوکراین آتش بس برقرار شود و در این صورت بخشی از التهابات موجود در بازار انرژی به خصوص افزایش قیمت نفت فروکش می كند و اروپایی ها آن عجله و شتاب فعلی را برای توافق جهت حفظ تعادل بازار نفت دیگر نخواهند داشت و مهم تر از همه اولویت سیاست خارجی شان را حل منازعه اوکراین و روسیه خواهند گذاشت.
به هر حال در هر دو حالت ایران فرصت ارزنده ای که منافع مادی قابل توجهی هم دارد را از دست می دهد. امروز این فرصت در اختیار کشور است که از محل فروش دخایر فعلی نفتی اش رقمی در حدود 3 میلیارد دلار بیشتر از هفته های گذشته درآمد کسب کند. این تنها یک منفعت آنی است که ممکن است در نتیجه وقوع برخی از اتفاقات و تصمیم گیری های بعدی از دست برود./م
