به گزارش تابناک رضوی، حجتالاسلام حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در سومین جلسه از سطح چهارم سلسله نشستهای تخصصی رویش فرهنگ به تفصیل به تفاوتهای فرهنگ آرمانی و فرهنگ واقعی پرداخت و گفت: فرهنگ واقعی همان چیزی است که مردم با آن زندگی میکنند و در زندگی آنان در جریان است.
وی افزود: فرهنگ آرمانی، برزخی میان فرهنگ واقعی و غیرواقعی است؛ به گونه ای که نه میتوان گفت وجود ندارد و نه میتوان گفت وجود ندارد، در واقع هر امری که مطلوب جامعه هست اما به طور کامل و از سوی همه عمل نمیشود، ذیل فرهنگ آرمانی تعریف میشود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این که فرهنگ آرمانی و فرهنگ واقعی دو معنای نسبی و در هر جامعه ای متفاوت هستند، تصریح کرد: افزون بر دو فرهنگ فوق، فرهنگ حق و فرهنگ باطل نیز گرچه در حوزه مطالعات انسانی و اجتماعی جایگاهی ندارند اما در لسان اندیشمندان اسلامیاز جمله فارابی مورد تأکید هستند.
حجت الاسلام حمید پارسانیا خاطر نشان کرد: در فرهنگ آرمانی و واقعی، ملاک، اقبال مردم است اما ملاک فرهنگ حق و فرهنگ باطل، صدق و کذب است بنابراین فرهنگ آرمانی ممکن است باطل و کاذب هم باشد.
وی تصریح کرد : فرهنگ حق بر اساس وحی، عقل و نقل شناخته میشود اما جهان مدرن به دلیل عدم اعتقاد به نقل، گزارههای ارزشی را علمینمیداند؛ در جامعه ما فرهنگ حق با فرهنگ آرمانی قابل تطبیق است چرا که جامعه قائل به حق و باطل است.
حجت الاسلام پارسانیا در پاسخ این پرسش که هدف گذاری فرهنگی بر مبنای کدام فرهنگ باید صورت گیرد، افزود: هدف گذاری فرهنگی بایستی تا آن مقدار که فرهنگ آرمانی یا واقعی بر مدار حق است، بر اساس این دو صورت گیرد اما در جایی که فرهنگ واقعی و آرمانی مطابق با حق نیست، هدف گذاری باید بر اساس فرهنگ حق انجام شود.
وی خاطر نشان کرد: مشکل اساسی فرهنگ جهان مدرن این است که دچار نسبی گرایی فرهنگی تاریخی شده است و یک هویت متعالی برای ارزش و آرمانهای خود نمیتواند ادعا کند و اگر هم بکند نمیتواند آن را باور و اثبات کند. وی با اشاره به تقسیم بندی جوامع از نگاه فارابی به چهاردسته فاضله، فاسقه، جاهله و ضاله، گفت: مدینه فاضله بر اساس عقل سازمان مییابد؛ اعم از عقل تجربی و نظری و در مقابل آن مدینه جاهله قرار دارد.
این پژوهشگر و استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه مدینه فاسقه جامعهای است که در آن باورها و اعتقادات به لحاظ نظری وجود دارد اما آنچه مورد عمل قرار میگیرد بر مبنای جهل است، گفت: مدینه جاهله، این جهانی بوده و عقلانیت آن، ابزاری و برای تسلط بر این جهان است اما مدینه ضاله دنبال امور دنیایی نیست، در آن سخن از ارزش و آرمان است اما ارزشها و آرمانها را غلط تشخیص داده است.
وی اظهار داشت: در شرایطی که جامعه از حضور نبی و امام محروم است، هدفگذاری فرهنگی باید بر اساس مدینه فاضله (عقل و نقل) باشد اما برنامهریزی فرهنگی بدون نگاه به مردم و وضعیت موجود امکان پذیر نیست.