بندرگاه نخل ناخدا در آستانه تولد دوباره/ گرهگاهِ توسعه یا آزمون سخت مدیریت دریایی
به گزارش خبرنگار تابناک از استان هرمزگان، نخل ناخدا سالهاست در حاشیه نقشه توسعه بندرعباس قرار گرفته بود؛ بندری با سابقه کارکردی محدود، موجشکنهایی نیمهتمام و مسیر دسترسیای که از ابتدا ظرفیت تبدیلشدن به یک بندر رسمی و ایمن را نداشت.
بندرگاه نخل ناخدا در شرق بندرعباس نیز یکی از پروژههای نیمه تمام است. با وجود اینکه مطالعات ساخت این پروژه درسال ۱۳۸۶ انجام شده، اما ۴ سال بعد در بهمن ماه سال ۹۰ این طرح کلنگزنی شد.
اکنون، با بازدید استاندار هرمزگان و طرح دوباره موضوع «مارینای بندرعباس»، این بندرگاه در مرکز توجه قرار گرفته و مقامات اجرایی آن را «پیشران توسعه گردشگری دریایی» معرفی میکنند. ادعایی بزرگ، اما قابل ارزیابی.
پیش از آنکه این عنوان را بپذیریم، باید بررسی کنیم این پروژه در چه وضعیتی است، چه چیزی وعده داده شده و چه بخشهایی هنوز روی کاغذ است. این گزارش به همین پرسشها میپردازد.
بازدید اخیر «محمد آشوری تازیانی» استاندار هرمزگان از پروژه بندرگاه نخل ناخدا و مجموعه مارینای بندرعباس، بار دیگر این دو طرح را در مرکز توجه توسعه دریایی و گردشگری جنوب کشور قرار داده است. مقامهای اجرایی استان مدعیاند که تکمیل این زیرساختها میتواند مسیر ورود سرمایهگذاران و ارتقای شاخصهای توسعه بندرعباس را هموار کند؛ اما همزمان، حجم کار باقیمانده و زمانبندیهای اعلامشده پرسشهایی را در مورد واقعبینی وعدهها ایجاد کرده است.
«حسین عباسنژاد» مدیرکل بنادر هرمزگان، اعلام کرده که بندرگاه نخل ناخدا باید تا پایان خرداد ۱۴۰۵ وارد مدار بهرهبرداری شود. این در حالی است که طرح ساماندهی مسیر دسترسی و زیرساختهای پسکرانه با اعتباری حدود ۳۵۰ میلیارد تومان هنوز در مراحل پایانی قرار دارد.
مسیری که تاکنون طی شده شامل اجرای دو فاز عمرانی در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۴۰۱، ساخت ۳۴۰۰ متر مسیر دسترسی، تکمیل موجشکن اصلی و فرعی به طول ۷۵۰ و ۳۲۰ متر و ایجاد حوضچهای به وسعت ۷.۵ هکتار است. با وجود این پیشرفتها، عمده عملیات مربوط به سردر ورودی، روسازی مسیر، روشنایی، آب و برق پسکرانه و آمادهسازی اسکلهها در همین فاز اخیر متمرکز است؛ یعنی جایی که بیشترین احتمال تأخیر نیز معمولاً رخ میدهد.
بندرگاه نخل ناخدا و مارینای بندرعباس ظرفیت آن را دارند که چهره گردشگری دریایی جنوب کشور را دگرگون کنند. مسیر دسترسی مناسب، موجشکنهای استاندارد و پسکرانهای یکپارچه میتواند بندرعباس را به یک مقصد قابل اعتماد برای گردشگری دریایی تبدیل کند.
اما این تصویر تنها زمانی واقعی میشود که پروژهها در موعد مقرر، با کیفیت فنی لازم و با مدیریت شفاف به بهرهبرداری برسند. در غیر این صورت، این طرحها مانند بسیاری از پروژههای نیمهتمام ساحلی، از «پیشران توسعه» به «رویاهای کاغذی» تبدیل خواهند شد.
نخل ناخدا پیش از فاز جدید، دو مرحله عمرانی در سالهای ۱۳۹۰ و ۱۴۰۱ را پشت سر گذاشته، این بندرگاه شامل 3400 متر مسیر دسترسی، دو موجشکن اصلی و فرعی به طول ۷۵۰ و ۳۲۰ متر، حوضچهای به مساحت ۷.۵ هکتار است. اینها ستون فقرات اولیه یک بندر هستند؛ اما کافی نبودند. نه مسیر دسترسی استاندارد بود، نه تأمین برق و آب پسکرانه.
در فاز جدید که ۳۵۰ میلیارد تومان بودجه دارد، احداث سردرب ورودی بندر، زیرسازی و روسازی مسیر دسترسی، تأمین روشنایی بندر و مسیر، تأمین آب و برق پسکرانه و آمادهسازی اسکلهها، زیرساختهایی که تازه در حال جان گرفته اند. مسئولان استانی میگویند این بندر باید تا پایان خرداد ۱۴۰۵ به بهرهبرداری برسد.
این «باید» زمانی جدی میشود که بدانیم بخش اصلی کار ـ یعنی همان زیرساختهای حیاتی ـ همین حالا در حال اجراست. پروژههایی از این جنس معمولاً با ریسک بالا در زمانبندی مواجهاند؛ مخصوصاً زمانی که آب، برق، و مسیر دسترسی همزمان در حال تکمیل هستند.
حسین عباسنژاد با اشاره به بازدید استاندار از بندرگاه نخل ناخدای بندرعباس و طرح مارینای بندرعباس در مجاورت بندر مسافربری شهید حقانی اظهار کرد: فراهمسازی این زیرساختها، مسیر ورود سرمایهگذاران و ارتقای شاخصهای توسعه بندرعباس را هموار میکند.
وی در ادامه از اتمام مراحل پایانی طرح ۳۵۰ میلیارد تومانی ساماندهی مسیر دسترسی بندر نخل ناخدا خبر داد و اعلام کرد: این بندر طبق برنامهریزی تا پایان خرداد ۱۴۰۵ باید وارد مدار بهرهبرداری شود.
مدیرکل بنادر هرمزگان هدف از اجرای بندرگاه نخل ناخدا به تکمیل زیرساختهای زیربنایی و روبنایی بندر و فراهمسازی شرایط لازم برای بهرهبرداری کامل اشاره کرد و افزود: احداث سردر ورودی بندر، زیرسازی و روسازی مسیر دسترسی، تأمین روشنایی مسیر و اسکلهها، و تأمین آب و برق پسکرانه از جمله بخشهای اصلی این طرح است.
به گفته عباسنژاد؛ عملیات عمرانی بندر نخل ناخدا پیشتر در دو فاز سالهای ۱۳۹۰ و ۱۴۰۱ شامل احداث ۳۴۰۰ متر مسیر دسترسی و تکمیل دو موجشکن اصلی و فرعی به طولهای ۷۵۰ و ۳۲۰ متر اجرا شده و مساحت حوضچه این بندرگاه نیز ۷.۵ هکتار و مجموع اراضی استحصالی موجشکن و مسیر دسترسی نیز ۱۰ هکتار برآورد میشود.
وی در ادامه به طرح تفصیلی موجشکن غربی بندر شهید حقانی (از مجموعه مارینای بندرعباس) یکی دیگر از مهمترین طرحهای گردشگری دریایی استان اشاره کرد و گفت: این مجموعه که در مجاورت بندر مسافربری شهید حقانی در حال ساخت است، بهعنوان محل پهلوگیری کشتیهای کروز و گردشگری بینالمللی طراحی شده است.
مدیر بنادر شهید باهنر و شرق هرمزگان نیز گفت: عملیات اجرایی طرح تفصیلی موجشکن غربی بندر شهید حقانی از پنجم مردادماه امسال با اعتباری بالغ بر ۲ هزار میلیارد تومان آغاز شده و طی ۲۰ ماه تکمیل خواهد شد.
به گفته حمیدرضا محمدحسینی تختی؛ طرح یاد شده هماکنون ۶۰ دستگاه ماشینآلات عمرانی بهصورت ۲۴ ساعته در حال فعالیتاند و با پنج درصد پیشرفت فیزیکی در قالب برنامه زمانبندی ۲۰ ماهه اجرا میشود.
وی تقویت نقش بندر شهید حقانی بهعنوان پایانه گردشگری جنوب کشور، افزایش ایمنی دریانوردی، توسعه خطوط منظم بین بنادر و جزایر استان، ایجاد زیرساخت مناسب برای جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی و حفظ میراث تاریخی بندر را از اهداف کلیدی این طرح عنوان کرد.
مدیر بنادر شهید باهنر و شرق هرمزگان در خصوص مشخصات فنی این طرح نیز گفت: احداث ۱۵۲۲ متر موجشکن اصلی، ۹۱۰ متر دایک حفاظتی، ساماندهی ساحل و ایجاد حدود هفت هکتار محوطه پسکرانه و بازسازی اسکلههای قدیمی و تاریخی است.
محمدحسینی تختی پیشبینی بهرهبرداری از این طرح را فروردینماه ۱۴۰۶ اعلام کرد و افزود: تاکنون تحویل رسمی زمین، انجام عملیات هیدروگرافی، احداث ساختمان اداری و نظارتی، فنسکشی و ورود ماشینآلات سنگین به کارگاه انجام شده است.
گزارش از رضا زرگر
انتهای پیام/