اجلاس جهانی در شهری با چراغهای خاموش
به گزارش خبرنگار تابناک در استان فارس، شیراز بهزودی میزبان اجلاسیه شهرداریهای کشورهای عضو و همکار گروه بریکس است؛ نشستی که مسئولان آن را «افتخاری بزرگ برای دیپلماسی شهری ایران» مینامند. قرار است نمایندگان چند کشور با هدف تبادل تجربه و گفتوگو درباره شهرهای پایدار در این شهر گرد هم آیند. ظاهر ماجرا درخشان است: شهر شعر و ادب، در نقش قلب تپنده تعاملات شهری جهان. اما زیر پوست این تصویر تبلیغاتی، واقعیتهای ناخوشایندی جریان دارد که نمیتوان از آن چشم پوشید.
در حالیکه پوسترهای رنگی نشست روی دیوارها نصب میشود، بخشهایی از همین شهر در تاریکی فرو رفتهاند. گزارشهای رسانهای از خاموشی طولانی معابر در خیابانهای ولیعصر، قصرالدشت، نصر و محدوده پارک کوهسار مهدی خبر میدهند. شهروندان هفتههاست از نبود نور، ناایمنی شبانه و بیتوجهی مدیریت شهری گلایه دارند. اما پاسخی شفاف از سوی شهرداری داده نشده است.
این در حالی است که برگزاری اجلاسیه بینالمللی، بدون حل ابتداییترین نیازهای شهری، بیش از آنکه نماد پیشرفت باشد، یادآور تضادی عمیق میان «نمایش» و «زندگی واقعی» است.
مسئولان شهری از «دیپلماسی شهری» سخن میگویند؛ مفهومی که در ذات خود ارزشمند است، اما زمانی معنا دارد که شهر میزبان بتواند استانداردهای اولیه مدیریت شهری را رعایت کند. در شهری که بخش عمده ناوگان حملونقل آن فرسوده است و مردم هر روز با اتوبوسهای پر از دود و سروصدای قدیمی جابهجا میشوند، صحبت از «تجربههای نوین مدیریت شهری» بیشتر شبیه شوخی تلخ است تا سیاست توسعه.
مردم شیراز از خود میپرسند: بودجه این اجلاس از کجا تأمین میشود؟ وقتی بسیاری از پروژههای محلهای نیمهتمام مانده، چرا باید اولویت مالی شهرداری صرف پذیرایی از مهمانان خارجی شود؟ آیا قرار است چند روزی شهر را آرایش کنیم، بنرهای تازه بزنیم، خیابانها را تمیز کنیم و بعد دوباره همه چیز به روال قبلی بازگردد؟
این پرسشها سادهاند اما بیپاسخ ماندهاند. دیپلماسی شهری تنها با میزگرد و عکس یادگاری ساخته نمیشود. معنای واقعی آن، تبادل تجربه برای بهبود زندگی مردم است. اگر قرار است شهرداران بریکس در شیراز از مدیریت شهری موفق سخن بگویند، باید پرسید کدام بخش از مدیریت فعلی شیراز شایسته ارائه به عنوان «الگو» است؟ خیابانهای تاریک؟ اتوبوسهای فرسوده؟ یا پروژههای عمرانی که بودجهشان در پیچ و خم وعدهها گم شده است؟
شهروندان از این واهمه دارند که برگزاری چنین رویدادهایی صرفاً بهانهای برای تبلیغات سیاسی باشد؛ هزینهها پرداخت شود، بنرها جمع شوند و هیچ دستاوردی جز چند تیتر خبری باقی نماند. تجربههای گذشته نشان داده است که در غیاب شفافیت مالی، چنین برنامههایی معمولاً به فرصتی برای رانت و نمایش تبدیل میشوند، نه توسعه.
اگر قرار است شیراز واقعاً در مسیر شهرهای جهانی حرکت کند، نخستین گام نه دعوت از هیئتهای خارجی، بلکه حل مشکلات داخلی است. روشنایی معابر، نوسازی ناوگان حملونقل، و شفافیت در هزینهکرد عمومی، شاخصهای واقعی یک شهر مدرناند. شهری که این پایهها را ندارد، هرقدر هم سالنهای مجلل برای نشست بسازد، باز هم تصویرش در نگاه مردم مخدوش خواهد بود.
برگزاری اجلاسیه شهرداریهای بریکس در شهری با این شرایط، تناقضی آشکار دارد. از یکسو، مدیران شهری در پی آناند که نام شیراز را در فهرست شهرهای بینالمللی مطرح کنند، و از سوی دیگر، همین شهر هنوز درگیر ابتداییترین ضعفهای زیرساختی است. چنین تضادی تنها با صداقت و شفافیت قابل ترمیم است، نه با تزئین و سخنرانی.
شهرداری اگر واقعاً به دنبال جلب اعتماد مردم و احترام جهانی است، باید پیش از استقبال از مهمانان خارجی، پاسخگوی شهروندان خود باشد. اعلام رسمی هزینههای این اجلاس، برنامه روشن برای رفع خاموشی معابر، و زمانبندی دقیق نوسازی ناوگان عمومی، میتواند اولین گام جدی در این مسیر باشد.
در غیر این صورت، این اجلاس نیز مانند بسیاری از مراسمهای پرزرقوبرق پیشین، در خاطره شهر چیزی جز «تصویرسازی» به جا نخواهد گذاشت. در نهایت باید گفت، شیراز شهری است که با میراث فرهنگیاش، نیاز به نمایش ندارد. آنچه این شهر را زیبا و جهانی میکند، نه پرچم بریکس است و نه نشست بینالمللی، بلکه روشنایی خیابانهایش، اتوبوسهای سالمش و لبخند آرام شهروندانی است که احساس کنند صدایشان شنیده میشود.
اگر مدیریت شهری به این درک برسد، دیگر نیازی به اجلاسیههای پرخرج برای اثبات جایگاه خود نخواهد داشت؛ مردم خود بهترین سفیران شیراز خواهند بود.
انتهای پیام/