به گزارش تابناک : حل مشکلات ترافیکی شهر مشهد و توسعه حمل و نقل عمومی توسط شهرداری این شهر، سیاستگذاری شورای اسلامی شهر را میطلبد که امروز در راس کمیسیون حمل و نقل و ترافیکش، مجتبی بهاروند قرار دارد. او دانشجوی دکترای تجارت بینالملل و کارشناس رسمی دادگستری در رشته حمل و نقل و ترابری است.
یکی از 15 نفری است که به همراه لیست امید، شورای پنجمی شده تا مشهد را تبدیل به شهر امید و زندگی نماید. با او به گفتگو نشسته و برنامههای سال اول شورای پنجم برای تحقق آرزوی بر زمین مانده شورای چهارم را جویا میشویم.
1. جناب بهاروند، چه وظایف و اولویتهایی برای اولین سال فعالیت کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای پنجم تعریف کردهاید؟
یکی از اولین اقدامات کمیسیون حمل و نقل، بررسی وضعیت موجود حمل و نقل و ترافیک شهر مشهد است تا بتوانیم بر اساس این شناخت و اطلاعات اولیه، نسبت به برنامهریزی و سیاستگذاری در حوزه حمل و نقل اقدام کنیم.
اولوین اولویت این کمیسیون نیز توسعه حمل و نقل عمومی و گسترش وسایط نقلیه عمومی از جمله اتوبوس، قطار شهری است.
2. مهمترین معضلات حمل و نقلی و ترافیکی شهر مشهد را چه میدانید و برای حل این مشکلات چه خواهید کرد؟
حمل و نقل و ترافیک شهر مشهد دارای مشکلات بسیاری است یکی از معضلات اصلی این حوزه فرهنگ بد رانندگی در این شهر است. البته این موضوع در کل کشور نیز صادق است ولی فرهنگ ترافیکی شهر مشهد بدتر از همه کلانشهرهای کشور است. فرهنگسازی خوبی در این زمینه صورت نگرفته و قوانین راهنمایی و رانندگی هم که باید بازدارنده باشد خیلی ضعیف اجرا میشود.
ما از یک سو در کنترل فیزیکی شهر موفق نبودهایم یعنی حضور پلیس راهور در معابر سطح شهر کمرنگ است. چرخی در معابر سطح شهر که بزنید مشاهده خواهید کرد که بسیاری از چهارراههای سطح شهر یا پلیس ندارد یا فقط یک سرباز وظیفه در چهارراهها و معابر شلوغ گماشته شده است لذا اجرای قوانین موجود در حوزه حمل و نقل و ترافیک نیز به خوبی صورت نمیگیرد .
از سوی دیگر در کنترل هوشمند ترافیک نیز ضعیف هستیم، در برخی مکانها، تقاطعها و معابر، دوربینهای ترافیکی وجود دارد ولی عملا ثبت و ضبط تخلفات رانندگی صورت نمیگیرد یا اینکه اگر ثبت تخلفی صورت گیرد در چند سال آینده و هنگام فروش خودرو، راننده متخلف وادار به پرداخت جریمه خود خواهد شد در صورتی که در هیچ کجای دنیا اینگونه عمل نشده و حداکثر ظرف 48 ساعت با راننده متخلف برخورد قضایی میشود تا جرائم و اعمال قانون اثر بخش باشد.
معضل دیگر، در کنار ضعف فرهنگ رانندگی، نبود فرهنگسازی استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. هنوز به مردم آموزش ندادهایم که اگر استفاده از وسیله نقلیه شخصی و تک سرنشین خود را کاهش دهند، روانی ترافیک شهر، کاهش آلودگی هوا و عدم اتلاف وقت حاصل میشود. البته در این زمینه نیز بخش عمدهای از ضعف، متوجه مدیریت شهری است که نتوانسته با افزایش تعداد و خطوط وسایل حمل و نقل عمومی، رفاه، راحتی استفاده و رضایت مسافران و در نتیجه افزایش استفاده را در پی داشته باشد.
وقتی مسافر در یک ایستگاه سوار اتوبوس یا قطار شهری شده و مجبور است تا مقصد، فشار جمعیت را با سرپا ایستادن تحمل نماید، چگونه میتوان انتظار داشت تمایل مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی افزایش یابد.
مشکل دیگر اینجاست که همین ناوگان حمل و نقل عمومی موجود نیز عمدتا فرسوده بوده و آلایندگی آنها چند برابر میزان استاندارد جهانی است. همه این معضلات دست به دست هم میدهد تا وضعیت ترافیکی شهر به وضعیت موجود درآید.
3. قطار شهری، مهمترین پروژه عمرانی و حمل و نقلی شهرداری مشهد در سالهای گذشته بوده است. آیا این مهم در اولویتهای شما قرار دارد و برنامههایتان برای افزایش زیرساختهای ریلی و فرهنگسازی استفاده مردم از این وسیله حمل و نقلی چیست؟
هر پروژهای که در شهر انجام میشود موفقیتش با میزان هزینه، مدت زمان اجرا، بهرهبرداری به موقع و صحیح سنجیده میشود. پروژههای قطار شهری نیز از این قاعده خارج نیست. گاهی احداث یک خط قطار شهری آنقدر طولانی میشود که هم هزینه چند برابری در برداشته و هم، زمان بهرهبرداری، دیگر اثر بخشی، مزیت برای شهروندان و توجیه اقتصادی لازم برای شهرداری را ندارد. احداث خطوط قطار شهری در مشهد بعد از دو دهه به کجا رسیده است؟ موجودی ما در این حوزه خط یک قطار شهری است که از لحاظ سرعت، ظرفیت و ناوگان فصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد. خط 2 نیز که بعد از حدود 9 سال به صورت نیم بند بهرهبرداری شده است. اگر اینگونه پیش برویم تا دو دهه دیگر نیز حمل و نقل ریلی و عمومی ما به نقطه مطلوبی نمیرسد که شهروندان استفاده از آن را به وسیله شخصی خود ترجیح دهند.
در حال حاضر استقبال مردم از خط یک قطار شهری مشهد خوب است اما ظرفیت این خط برای جابجایی مسافر کافی نیست که نیازمند افزایش ناوگان و اختصاص واگنهای بزرگتر برای این خط هستیم.
4. در راستای حل معضلات ترافیکی شهر بهخصوص در هسته مرکزی و اطراف حرم مطهر چه خواهید کرد؟ موفقیت طرح ترافیک را تا چه حد میدانید؟
یکی از دلایل ایجاد ترافیک در معابر شهر، محدودیتهای حمل و نقلی در اثر اجرای طولانی مدت پروژههای شهری و ساختمانی است. در سالهای گذشته نه تنها مشکلات ترافیکی حل نمیشد بلکه روز به روز بدتر میشد. به اذعان شهروندان مشهدی، طی سالهای گذشته نه تنها پیشرفتی در حوزه حمل و نقل و ترافیک نداشتیم بلکه شاهد پسرفت در این حوزه هستیم.
اعتقاد داریم در کنار اینکه خیابانهای موجود را عریضتر کرده و به احداث تقاطعهای غیر همسطح و معابر جدید بپردازیم که حداکثر 10 درصد در کاهش ترافیک شهر موثر خواهد بود باید به توسعه حمل و نقل عمومی با ورود ناوگان جدید استاندارد، افزایش خطوط قطار شهری، ایجاد خطوط ویژه، توسعه بیآر تی و سپس ایجاد محدودیت مرحله به مرحله برای تردد خودروهای شخصی تک سرنشین اقدام کنیم تا شاهد کاهش محسوس ترافیک سطح شهر باشیم.
5. پرداخت بخشی از هزینه توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، بهای بلیت اتوبوس و قطار شهری و همچنین احداث خطوط قطار شهری کلانشهرها بر عهده دولت است. با توجه به همسویی شورای پنجم با دولت دوازدهم، چه تعاملی در این راستا صورت خواهد گرفت؟ آیا میتوان امید داشت سهم دولت از حمل و نقل عمومی مشهد به عنوان یک شهر بینالمللی به صورت کامل پرداخت شود؟
کمک دولت به حمل و نقل عمومی شهرها، هزینه نیست بلکه یک سرمایهگذاری پر بازده دراز مدت است. در همه دنیا هم این کار صورت میگیرد. کاهش آلودگی هوا و بیماریهای ناشی از آن و همچنین کاهش مصرف سوخت، یک صرفهجویی بزرگ برای دولت در زمینه پرداخت یارانه برای بیماران و سوخت میباشد.
لیست امید با دولت همسو است که این موضوع کمک میکند تا شورای پنجم بتواند کمکهای بیشتری از دولت در حوزه شهرداری دریافت نماید. امیدواریم سایر نهادهای قدرت در سطح شهر مشهد از جمله نماینده ولی فقیه، آستان قدس رضوی و ... نیز تعامل لازم را در جهت تقویت زیرساختهای شهری و حمل و نقلی داشته باشند.
6. یکی از بیشترین شکایتهای مردم از شهرداری مشهد در حوزه فعالیت الیت میباشد. مردم از تعرفه بالا، عدم هوشمند سازی و ... گلایه دارند. برای حل این نارضایتیها چه خواهید کرد؟
شورای پنجم به سمتی حرکت خواهد کرد تا در این دوره شهرداری مشهد هوشمند شود یعنی یک شهرداری هوشمند را خواهانیم که بحث الیت هم از این قاعده خارج نیست. ما تا زمانی که مانند کشورهای دیگر بتوانیم در همه معابر شهر مشهد به اندازه کافی پارکینگ احداث کنیم، ناچار به ادامه دادن الیت هستیم اما نیاز به اصلاح و هوشمندسازی دارد تا بسیاری از مشکلات موجود این حوزه مرتفع شود.
الیت در بسیاری از کشورها وجود دارد و شهروندان موظف هستند هزینه زندگی شهروندی خود را پرداخت نمایند. میتوانیم تقسیمبندی خیابانها را تجددنظر کرده و تعرفه نیز با توجه به معابر تغییر یابد. البته مطلوب شخصی من این است که به سمتی حرکت کنیم تا همه خیابانهای شهر پارکینگ کافی داشته باشند و پارک ماشین در کنار خیابان ممنوع باشد زیرا ضعف اجرای قوانین در مورد پارک خودروها در کنار خیابان و توقفهای دوبله و سوبله، یکی از عوامل ایجاد گرههای ترافیکی در سطح شهر است.
پارکینگ سازی هم نیاز به سرمایه عظیم و مدت زمان طولانی دارد و نیازمند آن است تا این صنعت را برای ورود سرمایهگذاران دارای توجیه اقتصادی کنیم.
7. بر اساس قانون باید بخشی از جریمههای رانندگی دریافت شده در هر شهری به شهرداری آن شهر اختصاص یابد اما هر ساله در عمل میزان کمی از سهم شهرداری مشهد از این جرائم پرداخت میشود. سال گذشته از 27 میلیارد تومان جریمه اخذ شده در مشهد تنها حدود 1.5 میلیارد تومان به شهرداری اختصاص یافته است. برای صد در صدی شدن تخصیص این درآمد پایدار شهرداری مشهد چه میکنید؟
در دنیا، همه امور شهری از جمله راهنمایی و رانندگی، آب و فاضلاب، برق، گاز و سایر شرکتهای خدماتی و اجرایی زیر نظر شهرداری و شهردار شهر است. ما از شهرداری انتظار داریم شهری پیشرفته و مطلوب برایمان بسازد در صورتی که اختیارات کافی ندارد. تا زمانی که راهنمایی و رانندگی همکاری لازم را با شهرداری نداشته باشد برنامههای حوزه حمل و نقل و ترافیک با شکست مواجه میشود پس نیازمند تحقق مدیریت واحد شهری هستیم تا بسیاری از معضلات شهر سامان یابد.
کمیسیون حقوقی نیز برای اولین بار در شورای پنجم راهاندازی شد که یکی از وظایفش، پیگیری مطالبات شهرداری از نهادهای دولتی و خصوصی است. پرداخت کامل سهم شهرداری از جرائم رانندگی نیز یقینا در دستور کار این کمیسیون تخصصی قرار خواهد گرفت و در جلسات مشترک دو کمیسیون مورد بررسی قرار میگیرد.
8. آیا به صورت مصداقی وارد تعیین اولویت پروژههای حوزه حمل و نقل شدهاید؟
ترجیحمان این است که تا زمان آغاز به فعالیت شهردار جدید و مدیران جدید احتمالی حوزه حمل و نقل منتظر بمانیم و سپس در جلسههای مشترک به بررسی و اولویت بندی پروژهها بپردازیم چون بیشتر پروژههای فعلی متعلق به دوره گذشته است که شاید در این دوره علاقهای به اجرای آن پروژهها نباشد. بعد از آغاز فعالیت شهردار، باید مجددا لایحه پروژههای مدنظر مدیریت جدید به شورا ارسال شود تا در کمیسیون و سپس صحن علنی تصویب و برای اجرا به شهرداری ابلاغ گردد.
مقرر شده است فعلا فقط لوایح و طرحهای فوریت دار را در کمیسیون بررسی نماییم و موضوعات کلانتر به بعد موکول میگردد.
9. یکی از معضلات موجود در شهر مشهد، کمبود پارکینگ در معابر مخصوصا اطراف حرم مطهر رضوی میباشد، تدبیرتان برای حل این مشکل چیست؟
سالها رکود اقتصادی بر کشور حکم فرماست البته چند سالی است وضعیت کمی بهتر شده است. شهرداری مشهد نیز تابعی از وضعیت کشور بلکه بدتر میباشد. بر اساس اطلاعات غیر رسمی شهرداری مشهد از لحاظ مالی وضعیت خوبی ندارد. پس با توجه به منابع مالی محدوده شهرداری، ناچاریم سرمایهگذاران داخلی و خارجی برای اجرای پروژههای شهری و ساخت پارکینگ جذب کنیم.
در حال حاضر ساخت پارکینگ برای سرمایهگذاران جذابیت و توجیه اقتصادی ندارد که باید تدبیری در این زمینه نیز اندیشیده شود. قوانین سرمایهگذاری نیز باید تغییر یابد زیرا شرایط موجود، سنگهای زیادی پیش پای سرمایهگذاران میاندازد که عطای سرمایهگذاری در مشهد را به لقایش میبخشند.
10. نظرتان در مورد مصوبه شورای چهارم یعنی ادغام سازمانهای حمل و نقلی شهرداری مشهد و راهاندازی سازمان حمل و نقل عمومی مسافر چیست؟
همیشه هر ادغامی خوب نیست. خیلی از اوقات یک یا چند سازمان یا وزارتخانه با هم ادغام میشوند ولی عملا هیچ تغییری در کمیت و کیفیت کار ایجاد نمیشود. ادغام باید در راستای چابکسازی و کوچکسازی سازمانها و انجام بهتر امور باشد. باید شهرداری به سیاستگذاری پرداخته و کارهای خود را به بخش خصوصی واگذار کند. پس باید این ادغام در راستای چابکسازی و کاستن از تصدیگریهای شهرداری باشد تا مفید واقع شود.
11. شهر مشهد از آلودگی هوا رنج میبرد. در نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، اتوبوسهایی وارد چرخه شده است که خود به مراتب آلودگی بیشتری از اتوبوسهای فرسوده دارند. برای کمک به تنفس بهتر شهروندان شهر بهشت چه برنامهای دارید؟ به کیفیت توجه میکنید یا فقط تولید داخل بودن.
در این چند دهه پس از پیروزی انقلاب متاسفانه حمایتهای بدون برنامه و نامحدودی که از صنعت خودرو کشور صورت گرفته است در بازار بدون رقابت و انحصاری ایجاد شده و تعرفههای سنگین واردات خودرو خارجی، باعث شده تا خودروهای ما بیکیفیت تولید شوند و چون مردم مجبور به خرید هستند ارتقاء صورت نمیگیرد.
تا جایی که قانون به ما اجازه بدهد نوسازی ناوگان اتوبوسرانی و تاکسیرانی را به مناقصه میگذاریم تا همه تولیدکنندگان داخلی و خارجی بتوانند در آن شرکت کرده و شهرداری مشهد نیز در نهایت خودروی با کیفیت و قیمت مناسبتر را انتخاب نماید.
زمانی ناوگان حمل و نقل عمومی ترکمنستان، اتوبوس ایرانی داشت که به دلیل آلودگی زیاد، با برگزاری مناقصه، اتوبوسهای شرکت هیوندای را جایگزین ساخت. اگر ما هم بخواهیم این وضعیت تغییر یابد باید مسیرمان را تغییر دهیم.
12. پاکترین روش حمل و نقلی، دوچرخه است. در گذشته اقداماتی همچون راهاندازی ایستگاههای دوچرخه و احداث مسیر دوچرخهسواری آغاز شده است اما موفقیت چندانی نداشته است. مشکل را در چه میبینید و چه اقداماتی در این حوزه انجام خواهید داد؟
شخصا به عنوان یک شهروند علاقمند استفاده از دوچرخه برای ترددهای شهری هستم اما با این فرهنگ رانندگی ضعیف و عدم تکمیل زیرساختهای دوچرخه سواری مانند مسیر ویژه، احساس امنیت لازم برای استفاده از دوچرخه را ندارم.
باید مسیرهای دوچرخهسواری شهر تکمیل و به هم پیوسته شود. همچنین اعمال قانون جدی خودروهایی که مسیر ویژه دوچرخه را نقص کرده و به عنوان پارکینگ استفاده میکنند در دستور کار قرار گیرد. اگر شرایط فراهم شود یقینا بسیاری از شهروندان علاقمند به استفاده از دوچرخه هستند.
نکته آخر
تاکید دارم نیازمند تحقق مدیریت واحد شهری برای موفقیت شهرداری در برنامههای خود بهخصوص حوزه حمل و نقل هستیم. باید پلیس راهور مشهد همانند آنچه در تهران اتفاق افتاده است به شهرداری مشهد الحاق شود. در جلسه با استاندار، یکی از خواستههایم کمک وی به تحقق این مهم بود تا بتوانیم اهداف شورای پنجم در حوزه حمل و نقل و ترافیک را به خوبی اجرایی کنیم.
منبع : شهرفردا