ماه عسل زدگی آفت این روزهای سیما در رمضان

امین محمدی تابناک ایلام ::

ساخت برنامه های مناسبتی در ایام مختلف مذهبی و فرهنگی و تاریخی ایران زمین از دیرباز که جعبه ی جادویی راه خود را به خانه ها پیدا کرد مرسوم بوده است.بسیاری از این برنامه ها که در غالب مستند،فیلم سینمایی،سریال و .... تهیه و پخش شده اند به لحاظ کیفیت و مقبولیتی که داشته اند مورد وثوق و اعتماد مردم قرار گرفته ایرانیان در داخل و خارج از کشور آن را دنبال کرده اند.

ولی وقتی همین برنامه های با کیفیت و پرطرفدار غالب کلیشه ای پیدا کرده و وارد فاز تکرار شده اند کم کم مخاطب های خود را از دست داده و بیشتر به برنامه ای برای پر کردن ساعات پخش سیما تبدیل شده اند.

در غالب فیلمهای سینمایی که در سالهای بعد از انقلاب و در ژانر مذهبی و تاریخی و دفاع مقدس و کمدی ساخته شده اند می توان به آثار ماندگاری همچون امام علی،ولایت عشق،تنها ترین سردار،مختارنامه،محمد رسول الله،سلزان و شبان،کفشهای میرزانوروز،اخراجی ها،پرواز از اردوگاه،کانیمانگاه و ...... اشاره کرد.

در میان این فیلمهای سینمایی هرکدام به فاز دوم و سوم وارد شده اند جذابیت خود را از دست داده و مخاطب اولیه خود را نداشته اند.ولی فیلمهایی مانند یوسف پیامبر و مردان آنجلس و سریال امام علی و .... هیچگاه شیرینی خود را در کام مخاطب از دست نمی دهند.

برنامه های مستند نیز در میان مخاطبان جایگاه ویژه ای دارند.مستندهای حیات وحش سن و سال خاصی نشناخته و همه اقشار و گروه های سنی به آن علاقه دارند.

برنامه های مستند حادثه ای مانند شوک نیز همیشه پرمخاطب بوده و چون هر روز روایت جدیدی از حوادث مستند را نقل می کند برای مردم جذاب است.

ولی امروز سیمای جمهوری اسلامی و خصوصاً شبکه سه و برنامه ماه عسل به علت تکرار سوژه های تکراری و از پیش مشخص شده در نوعی فقر مخاطب قرار داشته و تنها افرادی که منطق آنها درگیر احساسات است به این برنامه علاقه نشان می دهند.

انتخاب سوژه های تکراری توسط تهیه کنندگان برنامه ماه عسل نوعی ساخت و پاخت نا خود آگاه را در ذهن مهمانان این برنامه ایجاد کرده که داستان زندگی خود را آنطور که ماه عسل و مخاطبان می خواهند تعریف کند.

به نوعی می توان گفت این برنامه ی ماه عسل است که به مهمانان خود خط داده و ناخودآگاه آنها را مجبور می کند تعریفی مخاطب پسند را از زندگی شان اراءه دهند.

سوژه های کلیشه ای و تکراری که در این برنامه انتخاب می شود باعث شده تا بسیاری از افراد تلخفی اعتراف به اشتباه نکرده در انظار عموم را به لقای شیرینی مهمانی یک برنامه زنده و دیده شدن و دریافت یک هدیه بخشیده و آن چیزی را از زندگی خود تعریف کند که ماه عسل و دست اندرکاران آن می خواهند.

طبق تحقیقاتی که توسط نگارنده مطلب صورت گرفته در بسیاری از موارد داستان زندگی مهمانان ماه عسل خلاف آن چیزی که شرح می دهند بوده و در حقیقت برخی از این عزیزان نقشی که به آنها القا شده است را بازی می کنند.

گفتار و رفتار تکراری علیخانی مجری این برنامه و ژست های کلیشه ای که در برنامه می گیرد نیز به شدت از تعداد مخاطبان برنامه ماه عسل کاسته است.

ماه عسل از سال 86 و پس از حضور موفق علیخانی در جزر و مد متولد شد و در سالهای ابتدایی تعداد مخاطبان آن روز به روز افزایش می یافت.

ولی با گذشت زمان و تکرار سوژه های تکراری مخاطبین این برنامه شور و شوق سابق را برای پیگیری آن نداشتند. هر ساله و در پایش های آماری صورت گرفته مخاطبین ماه عسل کاهش یافته و این یعنی مرگ تدریجی برنامه ی استخوان داری همچون ماه عسل.

احسان علیخانی به عنوان نقطه ثقل این برنامه و محور آن باید نیک بداند که ملت ایران گفتارهای واقعی و نمایشی و فیلمنامه ای مهمانان ماه عسل را به خوبی تشخیص داده زندگی های واقعی را تمیز خواهند داد.

دست اندرکاران برنامه ماه عسل باید این مهم را نیک مد نظر داشته باشند که برای تداوم جذب مخاطب باید همچون سالهای ابتدایی به شعور بالای مخاطبان برنامه احترام گذاشته و سوژه های واقعی و بسیار مهم را برای برنامه ی خود انتخاب کنند.

نبود سوژه در یک برنامه دلیل بر تخیل سازی و پرداخته کردن شخصیت خیالی در ذهن مهمانان برنامه نبوده و این روال اصلا به صلاح همراهان ماه عسل نیست.

چه بسا اگر در یک برنامه احسان علیخانی در صفحه ی تلویزیون ظاهر شده و عنوان نماید امروز متاسفانه سوژه و مهمانی در خور سلیقه و انتخاب مخاطبان گرامی نداریم بسیار پسندیده تر و کاربردی تر از انتخاب سوژه های سناریویی باشد.

چنین رفتاری شاید بتواند تلنگری در جامعه برای انجام کارهای مثبت بوده و این باور را در ذهن مردم بارور کند که چرا نباید برای برنامه ای با کیفیت ماه عسل در ایران اسلامی سوژه وجود نداشته باشد.

برنامه ماه عسل سعی دارد با تلنگرهایی که از طریق مهمانان مختلف به مخاطب می‌زند، وجدان- شاید خفته ی- بیننده را بیدار کند. از آنجا که این برنامه در ماه رمضان پخش می‌شود، این موضوع بیشتر بر مردم تأثیر می‌گذارد چراکه این ماه را به روزه داری می‌پردازند و بیش از پیش به خدا و نماز و دیگر عبادات می‌پردازند.

همین موارد اهمیت انتخاب سوژه را برای برنامه ماه عسل صد چندان می کند.به زبان ساده تر این مهمانان و سوژه های برنامه ماه هستند که مخاطبان را با تعریف زندگی واقعی خود جذب کرده و در رفتار جامعه تغییر ایجاد می کنند.

ولی وقتی این سوژه ها در نگاه مردم سناریویی و کلیشه ای جلوه نماید هم مخاطبین این برنامه یکی از پربیننده ترین ساعات شبکه سه را در اختیار دارد میل سرد شده و هم به باورهای اعتقادی مردم صدمه وارد می شود.

به دست اندرکاران برنامه ماه عسل توصیه می شود اگر لازم هم شده چند روزی برنامه ی خود را تعطیل کرده و ضمن خانه تکانی در روش های انتخاب سوژه برنامه های مدون تری را برای روزها و ماه های رمضان پیش رو ارائه نموده و کیفیت رو به کاهش ماع عسل را سیر افزایشی ببخشند.

البته نباید منکر تاثیر مثبت ماه عسل در جامعه خصوصا در سالهای گذشته بود.ولی این کیفیت سابقی که ماه عسل داشته توقع مردم را بالا برده و دیگر ذهن پویای مخاطبین ایرانی با سوژه های تکراری اغنا نخواهند شد.

مخلص کلام اینکه در برنام های امسال ماه عسل چندین مورد از سوژه ها دیده شده که سناریویی از پیش تعیین شده را تعریف کرده و تنها موفق شده اند ترحم ملت ایران برای یک داستان غمناک را بر انگیزند.این روال بدون شک به تعطیلی برنامه ماه عسل در سالهای جاری ختم خواهد شد.