نوروز و بهار موسم آمدن و تازه شدن است اما آنچه که اهمیت دارد نو شدن و زدودن گرد و غبار تیرگی برای جاری شدن روح پاکی و پاکیزگی در هر کوی و بزرن و خانه و آبادی است.
به گزارش تابناک ایلام؛نوروز از گذشته های دور و هزاره های پیشین تاکنون با آداب و رسوم ویژه ای
پاس داشته شده و برای اینکه با بذر تازگی و سرزندگی در سرزمین دل های
ایرانیان سبز شود پیش از آن نیاز است که زنگارها و ناپاکی های ظاهری و
باطنی نیز زدوده شود.
ایلامی ها به عنوان نخستین ساکنان فلات پهناور ایران همانند هموطنان ایرانی خود سنت ها و آیین هایی دارند که انجام آنها نوروز را بسیار زیبا و دلنشین تر می کند.
خانه تکانی یکی از سنت هایی است که از دیرباز تاکنون در ایلام متداول بوده است و برای پیشواز از نوروز در سراسر استان به شکل ویژه این رسم انجام و گرامی داشته می شود.
رکن و محور اصلی این رسم کهن در ایلام که هر سال از دهه نخست اسفند آغاز و تا روز پایانی سال اجرا می شود، زنان هستند که گرد و غبار سال کهنه را از سر و سیمای وسایل و در و دیوار خانه ها می زدایند.
زنان خانه دار برای انجام این سنت ابتدا از فرش ها و پتوها و جاجیم ها گرد گیری می کنند و پس از خانه تکانی رختخواب و زیراندازها را بر در و دیوار و پشت بام منازل می آویزند تا زیر تابش اشعه خورشید پاک و پاکیزه تر شوند.
مردمان عروس زاگرس که به پاسداشت رسوم و آیین های کهن شهره اند با خانه تکانی به استقبال نوروز می روند و این رسم نکو که خمیرمایه آن پاکیزگی و نظافت است را هم برای صفای ظاهری و هم به هدف صیقل جان و روح خویش انجام می دهند.
اگر چه زنان نقش اصلی را در خانه تکانی به عهد دارند اما گستردگی و ظرافت این کار دیگر اعضای خانواده را به کمک و تکاپوی بیشتر وامی دارد تا همه اعضای خانواده در اجرای این سنت که نشان از اهمیت پاکیزگی در فرهنگ کهن ایرانی دارد، مشارکت داشته باشند.
عده ای نیز این روزها در کنار خانه تکانی به جنب و جوش و تلاش برای خرید و یا جایگزینی لوازم و وسایل کهنه خانگی با لوازم نو افتاده اند تا خانه و محل زندگی خود را همرنگ با نوروز، تر و تازه کنند.
خانه تکانی در ایلام تنها به یک روز محدود نمی شود و بر اساس رسوم کهن زنان و خانواده ها چندین روز متوالی را به این کار اختصاص می دهند گاهی هم برای تمیزی و پاکی همه وسایل و در و دیوار منازل این کار بیش از 10 روز زمان می برد.
انجام آیین خانه تکانی به هدف استقبال از عید و پاکیزگی و تمیزی محیط منزل برای به پا داشتن جشن باستانی نوروز و آمادگی هر چه بیشتر برای پذیرایی از مهمانان است.
این روزها با انجام خانه تکانی و آویزان شدن فرش ها و زیراندازها بر پشت بام و در و دیوار منازل، شهرها و روستاهای استان ایلام چهره ای نوروزی به خود گرفته که این نشان از شور و نشاط و جنب و جوش مردم برای پیشواز از نوروز و سال جدید است.
خانه تکانی آیینی کهن در فرهنگ ایرانی است که ناپاکی و کهنگی و کسالت و کثیفی را از خانه و اهل آن می زداید و جای آنها را پاکیزگی و تمیزی و شادابی و طراوت می گیرد، ارزش هایی که در فرهنگ دینی اسلام نیز جایگاهی ویژه دارد.
ایلامی ها به عنوان نخستین ساکنان فلات پهناور ایران همانند هموطنان ایرانی خود سنت ها و آیین هایی دارند که انجام آنها نوروز را بسیار زیبا و دلنشین تر می کند.
خانه تکانی یکی از سنت هایی است که از دیرباز تاکنون در ایلام متداول بوده است و برای پیشواز از نوروز در سراسر استان به شکل ویژه این رسم انجام و گرامی داشته می شود.
رکن و محور اصلی این رسم کهن در ایلام که هر سال از دهه نخست اسفند آغاز و تا روز پایانی سال اجرا می شود، زنان هستند که گرد و غبار سال کهنه را از سر و سیمای وسایل و در و دیوار خانه ها می زدایند.
زنان خانه دار برای انجام این سنت ابتدا از فرش ها و پتوها و جاجیم ها گرد گیری می کنند و پس از خانه تکانی رختخواب و زیراندازها را بر در و دیوار و پشت بام منازل می آویزند تا زیر تابش اشعه خورشید پاک و پاکیزه تر شوند.
مردمان عروس زاگرس که به پاسداشت رسوم و آیین های کهن شهره اند با خانه تکانی به استقبال نوروز می روند و این رسم نکو که خمیرمایه آن پاکیزگی و نظافت است را هم برای صفای ظاهری و هم به هدف صیقل جان و روح خویش انجام می دهند.
اگر چه زنان نقش اصلی را در خانه تکانی به عهد دارند اما گستردگی و ظرافت این کار دیگر اعضای خانواده را به کمک و تکاپوی بیشتر وامی دارد تا همه اعضای خانواده در اجرای این سنت که نشان از اهمیت پاکیزگی در فرهنگ کهن ایرانی دارد، مشارکت داشته باشند.
عده ای نیز این روزها در کنار خانه تکانی به جنب و جوش و تلاش برای خرید و یا جایگزینی لوازم و وسایل کهنه خانگی با لوازم نو افتاده اند تا خانه و محل زندگی خود را همرنگ با نوروز، تر و تازه کنند.
خانه تکانی در ایلام تنها به یک روز محدود نمی شود و بر اساس رسوم کهن زنان و خانواده ها چندین روز متوالی را به این کار اختصاص می دهند گاهی هم برای تمیزی و پاکی همه وسایل و در و دیوار منازل این کار بیش از 10 روز زمان می برد.
انجام آیین خانه تکانی به هدف استقبال از عید و پاکیزگی و تمیزی محیط منزل برای به پا داشتن جشن باستانی نوروز و آمادگی هر چه بیشتر برای پذیرایی از مهمانان است.
این روزها با انجام خانه تکانی و آویزان شدن فرش ها و زیراندازها بر پشت بام و در و دیوار منازل، شهرها و روستاهای استان ایلام چهره ای نوروزی به خود گرفته که این نشان از شور و نشاط و جنب و جوش مردم برای پیشواز از نوروز و سال جدید است.
خانه تکانی آیینی کهن در فرهنگ ایرانی است که ناپاکی و کهنگی و کسالت و کثیفی را از خانه و اهل آن می زداید و جای آنها را پاکیزگی و تمیزی و شادابی و طراوت می گیرد، ارزش هایی که در فرهنگ دینی اسلام نیز جایگاهی ویژه دارد.
/ف
منبع: ايرنا
