یکی از پر طرفدارترین گنیجینه ها در کل دنیا موزه های حیات وحش، طبیعت و جغرافیا است که عموم مردم به ویژه کودکان، علاقمندان به علوم طبیعی، پژوهشگران و دانشمندان را به سمت خود می کشانند و غنای طبیعی آن سرزمین را به بازدیدکنندگان معرفی می کنند.
در استان ایلام نیز چند سالی از به زمین زده شدن کلنگ احداث تنها گنجینه تاریخ طبیعی این دیار می گذرد، گنجینه ای که طبق برنامه ریزی های نخستین باید در مدت سه سال ساخته و درهای آن به روی علاقمندان گشوده می شد.
طرح های مطالعاتی این گنجینه در سال 84 انجام گرفت و یکسال پس از آن یعنی در سال 85 کلنگ احداث آن به زمین زده شد و بر اساس برنامه های صورت گرفته می بایست این طرح در سال های 88 تا 89 به صورت رسمی افتتاح و به بهره برداری می رسید.
اما نزدیک به 10 سال از آن کلنگ زنی رویایی می گذرد و این موزه گویا همچنان تمایلی به پذیرش علاقمندان ندارد و ساختمان آن در طول این مدت مستهلک، فرسوده و دچار پیری زودرس شده اما دریغ از افتتاح رسمی و ....
این طرح تجربه تلخ توقف کار به علت کمبود اعتبارات است.
نکته جالب آنکه در زمانی که طرح در دست مطالعه و بررسی بود و سنگ بنای احداث آن نهاده شد اعتبار نهایی و کلی برای اجرا از سوی کارشناسان وقت تنها رقم بسیار ناچیز پنج میلیارد ریال بود در حالیکه تاکنون نزدیک به 17 میلیارد ریال برای آن هزینه شده و کماکان برای تکمیل نیازمند اعتبار است.
اعتبار پیش بینی شده رقمی اندک برای پروژه ای بزرگ با تخصیص های قطره چکانی، باعث شد در تصویب و تخصیص اعتبارات بعدی روند نیز طرح دچار مشکل شود و پیشرفت فیزیکی اش با کندی مواجه گردد تا بعد از گذشت این همه سال هنوز به بهره برداری واقعی نرسیده و همچنان برای تکمیل نهایی چشم انتظار تزریق اعتبار بماند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست ایلام می گوید: تنها گنجینه تاریخ طبیعی استان ایلام برای تکمیل نهایی بین 15 تا 20 میلیارد ریال اعتبار دیگر برای حصار کشی، ایجاد راه دسترسی و محوطه سازی نیاز دارد.
مازیار سلیمان نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: یکی از عمده ترین مشکلات این گنجینه راه دسترسی آن است که نیاز به بهسازی و آسفالت دارد که البته ایجاد راه دسترسی مناسب برای موزه با همکاری اداره کل راه و شهرسازی امکان پذیر است.
وی افزود: با توجه به محدودیت های مالی و بودجه ای، هنوز اعتبار خاصی از سوی مسئولان و متولیان امر برای تکمیل نهایی این گنجینه تخصیص نیافته است ولی در صورت تخصیص اعتبار مورد نظر، این موزه در آینده ای نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.
سلیمان نژاد با بیان اینکه هم اکنون از لحاظ ساختاری استفاده و دیدار از گنجینه تاریخ طبیعی استان امکان پذیر و میسر است، یادآور شد: به علت نبود راه دسترسی مناسب، گشایش و افتتاح این گنجینه به پس از ایجاد زیرساخت های ارتباطی موکول شده است.
وی گفت: همچنین این گنجینه نیازمند برخورداری از محوطه ای با فضا و امکانات رفاهی و تفریحی برای خانواده ها و کودکان است که هنگام بازدید از موزه با فضایی آرام و دلنشین و در خور بازدید کنندگان مواجه شوند.
وی تاکید کرد: هر چند این موزه اکنون پذیرای گروه های خاصی همچون دانش آموزان و دانشجویان است و برای استفاده عموم مشکل خاصی ندارد اما وجود نیازهای ذکر شده موجب شده که تا رفع این نیازها از بهره برداری عمومی این گنجینه اجتناب ورزیم.
سلیمان نژاد با اشاره به پیشرفت 95 درصدی طرح موزه حیات وحش ایلام اضافه کرد: تکمیل نهایی گنجینه نیازمند نگاه ویژه دولت و تخصیص اعتبارات خاص است در حالیکه امسال با توجه به کمبود اعتبارات تنها 2 هزار و 600 میلیون ریال برای آن مصوب شد که هنوز این اعتبار اندک نیز به طور کامل تخصیص نیافته است.
فرماندار ایلام هم در خصوص علت تخصیص اندک اعتبار برای تکمیل گنجینه تاریخ طبیعی گفت: کل بودجه تخصیصی به شهرستان ایلام در سال جاری برای تکمیل طرح های نیمه تمام 230 میلیارد ریال بوده است.
ناصر خوشخبر افزود: با این بودجه اندک و تعداد افزون بر 15 طرح نیمه ناتمام عمرانی و زیرساختی در نقاط مختلف این شهرستان، تخصیص اعتبارات بیشتر از این مقدار در حد توان مالی و اعتباری ما نیست.
وی تاکید کرد: تکمیل نهایی این پروژه نیازمند نگاه ویژه مسئولان استان و سازمان حفاظت محیط زیست است که از محل منابع مالی استانی و درون سازمانی اعتبار مورد نیاز برای تکمیل طرح را تخصیص دهند.
یکی از اهداف مهم و اصلی احداث این گنجینه کارکرد جذب گردشگر و توریسم است که مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام در این ارتباط معتقد است: معرفی این گنجینه در قالب بسته های فرهنگی و گردشگری یکی از مهمترین اهداف این اداره کل است.
عبدالمالک شنبه زاده افزود: بازدید از این گنجینه با توجه به محتوای جذاب و علمی آن محل مناسبی برای آشنایی نسبی گردشگران با قابلیت های طبیعی استان و کسب اطلاعات کلی از وحوش و تاریخچه طبیعی ایلام است.
وی اظهار کرد: موزه تاریخ طبیعی ایلام دارای کارکرد گردشگری و پژوهشی است که بعد از تکمیل نهایی و اجازه استفاده عمومی از این گنجینه، معرفی آن جز اولویت های این اداره کل به ویژه در ایام خاص سال همچون نوروز و اربعین با توجه به ورود حداکثری گردشگر از استان های مختلف است.
شنبه زاده با بیان اینکه از گنجینه های تاریخ طبیعی متنوع زیادی در نقاط مختلف کشور بازدید کرده است، یادآور شد: گنجینه تاریخ طبیعی استان ایلام یکی از جامع و کاملترین موزه های حیات وحش کشور است که می تواند در زمره نقاط قوت جذب گردشگری توریسم و پژوهش قرار گیرد.
گنجینه تاریخ طبیعی استان واقع در بوستان جنگلی چغاسبز در زمینی به گستره پنج هزار متر مربع در 2 طبقه احداث شده و شامل بخش هایی چون پرندگان، خزندگان، پستانداران، دوزیستان، پرنده شناسی، گیاه شناسی، فسیل و واحد تاکسی درمی است.
80 درصد آثار این گنجینه را گونه های بومی و 20 درصد را نیز غیر بومی تشکیل می دهد ولی هنوز هم برخی از بخش های آن نیازمند خرید نمونه های مختلف جانوری است.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور اواخر سال گذشته در طی سفر به استان ایلام و بازدید از گنجینه تاریخ طبیعی از تخصیص اعتبارات ویژه مورد نیاز برای تکمیل و بهره برداری از این طرح در خرداد ماه سال 94 خبر داده بود اما با وجود تخصیص اعتبارات آن هم به صورت قطره چکانی گویا این موزه قصد ندارد از چله 10 ساله خود خارج شود.
هر چند نفس های سال 94 نیز به شماره افتاده و با توجه به کمبود اعتبارات امیدی به تکمیل نهایی و بهره برداری از این طرح در سال جاری نیست اما امید است که تنها گنجینه تاریخ طبیعی استان ایلام حداقل در سال 95 آغوش خود را بر روی علاقمندان بگشاید و پذیرای دیدار کنندگان باشد. /م
