گاف بزرگ 90 و مدعیان گزارشگری این فوتبال

؛ پس از پایان بازی وقتی علی لطیفی کارشناس تازه رو آمده ی این روزهای سیما خواست از بازیکن اسکاتلندی دهه های دور فوتبال مثال بزند و قدرت تحلیلی- تاریخی خود را به رخ مخاطبان خسته بامدادی بکشد، هرچه قدر در مغز و روانش غور کرد؛ نتوانست اسم او را بر زبان آورده و درنهایت با جملاتی نیم بند و شکسته به این جمله بسنده کرد که "اولین اسکاتلندی تاریخ فوتبال که توپ طلا گرفت و در دهه 70 بازی می کرد...."


جالب اینکه جاودانی و احمدی مدعی هم برای اینکه از قافله عقب نمانند، با ژستی روشنگرانه و مدعیانه و البته با چهره ای برافروخته وارد بحث شدند و هرچه توانستند بر ذهنهای به قهقرا رفته خود فشار آوردند و سرآخر، محمدرضا احمدی به این جمله خطاب به جاودانی بسنده کرد که "رضا جان به عمر ما قد نمی دهد... که بشناسیم"؛ عجیب اینجاست که با همین کد آشکار، مبرهن و لطیف مبنی براینکه "اولین اسکاتلندی تاریخ فوتبال که توپ طلا گرفت و در دهه 70 بازی می کرد...."؛ فوتبال دوستانی که مقداری حافظه تاریخی هم داشته و مثلث روزهای اوج دهه 70 «منچستر سرمت باسبی» را در خاطره ها مرور کنند، محال است مثلث «بابی چارتون» افسانه ای شماره 9 بریتانیایی، «جرج بست» اعجوبه شماره 7 ایرلندی و درنهایت مرد غایب از ذهنهای مدعیان رسانه ملی ایران «دنیس لاو» اسکاتلندی را به خاطر نیاورد! مردی که با پیراهن شماره 10 خود، در پیشانی خط حمله «یونایتدها» در دهه های 60و 70 دلبری می کرد و نامش آوازه دنیا را درنوردیده بود... بگذریم گوییم این موضوع، بحثی خارج از فوتبال داخلی بود و ...
 
بامداد دوشنبه گذشته، بعد از دو هفته فقدان 90، از روی کنجکاوی شبکه سه سیما را جستجو کردم، تا منتظر شنیدن حرف تازه ای در فقدان دو هفته ای آن باشیم{که دیگر از محالات ممکن است} و باز برای دلخوشی خودم و لااقل یادآوری خاطرات تاریخی فوتبال، منتظر «تقویم 90» آن بودم؛ وقتی مجری پرحرف و مدعی تندخوانی و بروز بودن اطلاعات اش، رویدادهای تاریخی این فوتبال را با آب و تاب فراوان و سرشار از اعتماد بنفسش تعریف می کرد؛ باز بهت زده ماندم و تاسف خوردم به اینکه آخر چرا؟؟؟؟ وقتی دربی مهم و حساس و تاریخی «30 دی 1373» که هر فوتبالدوست و هوادار سرخ و آبی این مملکت باآن همه حاشیه و خاطرات تلخ و شیرنش، در پرمخاطب ترین برنامه تلویزیونی این مملکت، «دربی 30 دی 1377!!!!» عنوان می شود....!چه معنای دیگری دارد؛ جز سر بریدن مخاطب!
 

اما توصیف 90 این هفته نیز دقیقا مشابه وضعیت چند وقت اخیر آن است، نودی که اصلی ترین دلیل اقبال مخاطبانش، جسارت در انتقاد و بیان مواضع اصولی و حرفه ای فوتبال بوده، در دوشنبه شب این هفته به نمایشی رپرتاژگونه شباهت داشت، که فرسنگها از مواضع و اصول خود، فاصله گرفته است. تعریف و تمجیدهای فراوان مجری مدعی نود از علی دایی، که در انتقاد از مخالفانش مو را از ماست بیرون می کشد و گاها پا را از حوزه متانت نیز بیرون می نهد، در برخور با علی دایی نود این هفته را به "دایی نامه" تبدیل کرد و روند اجرای آن به گونه ای رقم خورد که شبهه ی تبلیغاتی بودن و سفارشی بودن این روزهای 90 را  بیش از پیش شائبه دار می کند،....

توجه چشم و گوش بسته 90 به فوتبال خارج از مرزها و حمایتهای کورکورانه از کی روش و مظاهر فوتبال روز دنیا هم که دیگر به کلیشه ای از پیش رقم خورده برای مخاطبان این برنامه تبدیل شده است؛ بی توجهی به فرهنگ داخلی کشور، از ورزشکاهها تا اسطوره های داخلی،  چیز عجیبی و دور از ذهنی برای مخاطبان این سالهای نود نبوده،  اما اوج بی توجهی به این دست موضوعات در نود این هفته وقتی رقم می خورد که در بخش سفرنامه نود، برای توصیف ورزشگاه نیوکمپ بارسلون، حمام گنجعلی خان کرمان که از گنجینه های میراث فرهنگی کشور است بازبانی تمسخرگونه در مقام قیاس قرار گرفته و به نیشخند گرفته می شود.
بگذریم....
 
از کجایش باید گفت و خون دل نخورد؟؟؟ بماند از مستندهای فوتبالی شبکه های ورزش و مستند سیما که حسابی تابستان امسال خون به دلمان کرد؛ با ترجمه های اشتباه سالهای مختلف و مهم فوتبال دنیا و به سخره گرفتن نامهای بزرگان دنیای فوتبال و اشتباهات آماری سالها و اعداد و ارقام حتی دربی های فوتبال خودمان، آن هم با زیر صدای به اصطلاح قدیمی ترین و خبره ترین مدعیان گزارشگری این فوتبال!!

مهدی رشکیانی* کارشناس ارشد رسانه و پژوهشگر