پیش از تخریب شدن سیمای شهری توسط متکدیان، هویت انسانی اهمیت دارد که امروز در باتلاق تکدی‌گری اسیر شده است.
به گزارش تابناک قم، تکدی‌گری و رشد آسیب‌های اجتماعی حاشیه آن، مسئله امروز یا دیروز کشور ما نیست اما با توجه به گسترش شهرنشینی و پدید آمدن کلانشهرها این آسیب به طور چشم‌گیرتری ظهور و بروز کرده است. اکنون برای اغلب مدیران شهری در کلانشهرهای کشور مبارزه با متکدیان نیازمند یک سازمان مستقل است که بخش عمده‌ای از درآمدهای شهر را مصروف خود می‌دارد. در این میان اما سئوال اساسی اینجاست که واقعا برای حل معضل تکدی‌گری باید چه کرد و راه حل اساسی را کجا باید جست‌وجو کرد؟!
امروز شهر قم به دلیل گردشگرپذیر بودن و همچنین مهاجرپذیربودن به کانون متکدیانی تبدیل شده است که از اقصی نقاط ایران و حتی برخی کشورهای منطقه مانند پاکستان و افغانستان وارد این شهر شده‌اند و سیمای شهری را تخریب کرده‌اند. البته پرواضح است که پیش از تخریب شدن سیمای شهری هویت انسانی دارای اهمیت بوده که امروز در باتلاق تکدی‌گری اسیر شده است.
هرچند معتقد نیستیم که انسان‌ها در برابر شرایط اجتماعی خنثی و بی‌اراده هستند اما بدون شک در گام اول ظهور و بروز پدیده زشت تکدی‌گری را باید محصول شرایط اجتماعی، فرهنگی و از همه مهمتر اقتصادی دانست. شرایط که برخی را ترغیب می‌کند که به سمت این کارها گرایش پیدا کنند.
محمد فاطمی کارشناس مسایل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در قم با اشاره به اینکه پدیده‌ای به نام تکدی‌گری در حوزه اقتصادی با عنوان اقتصاد غیر رسمی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، گفت: سهم اقتصاد غیررسمی در کشورهای در حال توسعه به حدی است که بخش عمده‌ای از ثروت‌آفرینی در این کشورها از این طریق شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه دولت‌ها معمولا از منافع مالیاتی این فعالیت‌های غیررسمی بی‌بهره هستند، گفت: ضمن اینکه در حوزه‌های متعدد این بخش غیررسمی به نوعی تبدیل به اقتصاد سیاه می‌شود و در کنار آن عمده آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی رشد و نمو می‌کند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه دلیل اصلی گرایش و توسعه اقتصاد غیر رسمی فقدان فرصت‌های مناسب و عادلانه برای تمام اقشار جامعه در راه رشد و دستیابی به اشتغال است، افزود: اگر دولت‌ها بتوانند برای همه افراد جامع متناسب با شأن و موقعیتشان فضای کسب و کار ایجاد کنند چنین آسیب‌هایی به طور شک گسترش پیدا نمی‌کند.
فاطمی با بیان اینکه تکدی‌گری ارتباط مستقیم با میانگین بیکاری دارد، گفت: البته عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز در این مسئله دخیل است اما در شرایط نرمال اقتصادی این پدیده رشد و توسعه چندانی ندارد.
این کارشناس مسایل اقتصادی با بیان اینکه از این منظر تنها نمی‌توان مدیران شهری را در زمینه بروز تکدی گری، دست فروشی و ... مقصر دانست، خاطرنشان کرد: همه دستگاه‌ها باید برای حل این مسئله پیچیده پای کار بیایند.
علیرضا عسکری مدیر اجتماعی شهرداری قم از رشد 95 درصدی جمعآوری متکدیان در سال 94 خبر داده و گفته است این افراد پس از جمعآوری توسط نیروهای انتظامی و یا گشت شهرداری به مرکز غربال‌گری شهرداری منتقل می‌شوند.
وی به یک آمار مهم اشاره کرد و گفت: بیش از 80 درصد از متکدیان در شهر قم را افراد غیربومی تشکیل می‌دهند و پس از دستگیری معمولا به شهر خود انتقال داده می‌شوند.
عسکری با بیان اینکه متاسفانه در بین متکدیان مجرمان و معتادان نیز به وفور دیده می‌شود، یادآور شد: زائر پذیر بودن شهر قم موجب شده است تا بسیاری از متکدیان حتی از دیگر شهرها به قم مراجعه کنند چرا که در این شهر درآمد به نسبت مطلوبی می‌توانند کسب کنند.
مدیر اجتماعی شهرداری قم با بیان اینکه شهروندان می‌توانند از طریق سامانه 137 با شهرداری در تماس باشند و گزارش‌های خود در این زمینه را منتقل کنند، گفت: روزانه 16 تیم مقابله با سد معبر و دو اکیپ مقابله با تخلفات اجتماعی در سطح شهر قم در حال گشت هستند و آمادگی دارند بر حسب گزارشات مردمی اقدامات لازم را انجام دهند.
احمدرضا شفیعی مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری قم نیز با اشاره به اینکه متاسفانه در هفته‌های اخیر برخی از متکدیان و کارتون خواب‌ها در پارکینگ‌های طبقاتی حرم جولان می‌دادند، افزود: از همین رو برنامه‌ریزی جامعی برای جمعآوری این افراد از این منطقه صورت گرفت و خوشبختانه اقدامات لازم نیز انجام شد.
وی با اشاره به اینکه این افراد پس از جمعآوری به کمپ قمرود منتقل می‌شوند، گفت: در این کمپ فضایی وجود دارد که تلاش می‌شود این افراد بتوانند به زندگی عادی و طبیعی سالم خود بازگردند.
اما در این میان معصومه حسینی جامعه شناس و استاد دانشگاه معتقد است تنها اقدامات تنبیهی و سلبی نمی‌تواند معضل تکدی‌گری را حل و فصل کند بلکه باید بر روی مسایل فرهنگی نیز تمرکز ویژه‌ای صورت گیرد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه اغلب شهروندان ایرانی و به ویژه قمی به دلیل احساسات معنوی به دنبال کمک به متکدیان هستند، گفت: شعائر مذهبی و دینی به کمک به مستمندان تاکید دارند اما باید دقت نظر داشته باشیم که متکدیان غالبا با این کمک‌ها از زندگی عادی و طبیعی دور می‌شوند و به نوعی تشویق به ادامه این کار می‌شوند.
حسینی با اشاره به اینکه این فکر باید در ذهن افکار عمومی نهادینه شوند که کمک به متکدیان در واقع دور کردن آنها از راه زندگی طبیعی است، گفت: اگر قرار است کمکی هم صورت بگیرد باید از طریق کانال‌های مناسب آن باشد تا این افراد از راه اشتباه خود بازگردند.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه اغلب افرادی که گرایش به تکدی‌گری پیدا می‌کنند از نظر هویتی و شخصیتی دچار ضعف هستند، گفت: نباید اجازه داد این ضعف در شخصیت آنها برای همیشه باقی بماند بلکه باید تلاش کرد تا آنها بر ضعف شخصیتی خود غلبه کرده و عزت و هویت واقعی خود را بازیابی کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: وقتی نگاهی به رسانه‌ها داریم می‌بینیم که به طور خیلی سطحی به مباحثی مانند تکدی‌گری می‌پردازند در حالی که واقعا جا دارد صدا و سیما و سینمای کشور به طور دقیق و با کمک صاحبان نظر آثار هنری در این زمینه تولید کنند تا نهضت ریشه‌کنی این آسیب اجتماعی در کشور ایجاد شود.
مسئله تکدی‌گری یک چالش عمیق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که نمی‌توان با اقدامات مقطعی و سطحی آن را حل و فصل کرد. امروز شهر قم به دلیل جنبه‌های مهاجرپذیری به کانون تکدی‌گری تبدیل شده است اما بدون شک حل این مشکل را نباید تنها در مدیریت شهری خلاصه کرد بلکه باید همه دستگاه‌ها و متولیان امر پای کار بیایند.
منبع: فارس
