پایتخت معنوی ایران عنوان برازنده‌ای است که برای مشهد برگزیده شده است. بدیهی است که بسیاری از مؤمنان و عاشقان امام هشتم(ع) از سراسر ایران و حتی کشورهای دیگر این شهر را برای سکونت و اقامت انتخاب کنند. از سوی دیگر رخدادهایی مانند دفاع مقدس منجر به مهاجرت هم وطنانمان به مشهد شد و به همین ترتیب گروه‌هایی که به دلایل مختلف از شهرهای دیگر و روستاها به مشهد آمده‌اند و در اینجا سکونت گزیده‌اند. به این ترتیب پایتخت معنوی ایران از لحاظ فرهنگی شاهد درکنارهم قرارگرفتن خرده فرهنگ‌های متعددی است. اقتصاد مشهد هم به طور عمده با ماهیت مذهبی شهر گره خورده است. پذیرایی، اسکان و دادو‌ستد با زائران آشکارترین جنبه این اقتصاد است و از تعامل با این عامل شکل روابط میان مجاوران و زائران تاثیر پذیرفته است.