علی اصغراسدی تابناک ایلام::یکی
از مهمترین مولفه ها برای ارتقاء بهبود وضعیت آموزشی که می تواند درراستای
افزایش سطح کیفی آموزش وهمچنین ایجاد رغبت ومیل به تحصیل در دانش آموزان
موثر واقع شود وکسی هم نمی تواند منکر آن باشد فضاهای آموزشی است.
در
دههی چهارم انقلاب شكوهمند اسلامي ايران كه رهبران نظام جمهوری اسلامی
از آموزش و پرورش، «تربيت
افراد شجاع، خوش خو، خيرخواه، اميدوار به آينده، بلند همّت، داراي نگرش
مثبت در قضاوتها، خلّاق، پرسشگر، اهل فكر و نوآوري، داراي جرأت براي ورود
به میدانهای علمي ناشناخته، منضبط و قانون شناس» را می خواهند و بر اساس
سیاستهای ابلاغي براي تدوين برنامهی پنجم توسعه، به «تحوّل در نظام آموزش
و پرورش» با هدف ارتقاي كيفي آن بر اساس نيازها و اولویتهای كشور
...تأكيد و ابرام میفرمایند و در شرايطي كه عرصههای مديريت، فنّاوري،
ظهور رويكردها، الگوها و كاركردهاي نوين تعليم و تربيت، فشارهاي فزایندهای
را به «مدرسه» براي تأمين مفاد سند افق و چشم انداز توسعهی جمهوري اسلامي
ايران وارد میکند، ضرورت ابداع، خلّاقيّت، نوآوري، همراه با کار بست
روشها و رویههای نوين آموزشي و پرورشي در «مدرسه» بديهي است، تا از این
طریق مدرسه بتواند با تحقق راهبردهای نظام ،عرصههای فناوریهای نوين
اطّلاعات را فراتر از كلاس جهاني بپیماید.
لازمه
تحقق این مهم بهبود وضعیت آموزشی کشور از دومنظر کمی وکیفی است ،اگرچه
از نظر کیفی با گذشت قریب به چهل سال از عمر انقلاب اسلامی ،همواره برنامه
آموزشی کشور بدلیل اعمال سلایق مدیران که عمدتا براساس نگرشهای سیاسی
وجناحی وزرا شکل گرفته دستخوش تغییرات مکرر شده وتاکنون روشهای آموزشی کشور
تغییرات عمده سلیقه ای ویا کپی برداری شده ای را شاهد بوده وبرنامه ریزان این وزارتخانه تاکنون
نتوانسته اندبر سر تدوین یک نظام آموزشی ثابت وپایداربه تفاهم برسند اما از سویی وضعیت فضاهای آموزشی کشور خصوصا درمناطق محرومی نظیراستان ایلام از
وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده وکمبود فضاهای آموزشی وحتی وسایل کمک آموزشی وسایر تجهیزات ابتدایی در این مناطق کاملا ملموس است.
با آغاز سال تحصیلی جدید ،وضعیت نابسامانی بر وضعیت
آموزشی مدارس سطح شهر ایلام حاکم شده است،عدم تناسب وپراکنش مدارس به نسبت
تراکم جمعیتی در نقاط مختلف شهرایلام،باعث شده است جمعیت تعدادی از مدارس
این شهر خصوصا در نقاط پرتراکم از حد استاندارد خارج شود که این موضوع قطعا
بر بازخورد تحصیلی وآموزشی وحتی تربیتی دانش اموزان این مدارس تاثیر منفی
خواهد گذاشت.
تراکم بالای دانشآموزان در کلاس درس این روزها از سوی معلمان مدارس به عنوان یکی از
عوامل کاهش کیفیت درآموزش اعلام میشود به گونهای که با حضور حدود ۴۰
دانشآموز در کلاس درس، بخش عمده ای از انرژی و زمان معلم بایدصرف کنترل دانشآموزان شود.
طبق گفته یکی از معلمان مقطع ابتدایی،
تعداد دانشآموزان او در کلاس درس دوم ابتدایی ۴۰ نفر است و همین موضوع بر
کیفیت کار تأثیرگذار است چرا که با اجرای ارزشیابی توصیفی نیاز است تا معلم
در طول سال دانشآموزان را رصد کند و موفقیت این روش
ارزشیابی در گروی تعداد اندک دانشآموز در کلاس درس است. یکی دیگر از
معلمان پایه پنجم ابتدایی نیز تعداد دانشآموزانش در کلاس درس را ۳۸ نفر
اعلام میکند.
به اذعان یکی دیگر از معلمان، تراکم بالای
دانشآموزان در کلاس درس فقط محدود به دوره ابتدایی نیست بلکه در در دوره
متوسطه و شاخه نظری نیز گاهی شاهد کلاسهای درس ۴۰ نفره هستیم اما در دوره
ابتدایی به دلیل کمبود معلم شرایط نامناسبتر است به گونهای که حتی معاون
و مدیر مدرسه باید اقدام به تدریس کنند.
به
اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه تعلیم وتربیت ،فضای آموزشی وتوجه به
استاندارسازی انها از هرحیث بر خروجی وتربیت آموزش فرزندان این مرز وبوم
تاثیر مستقیمی دارد.
به طور مسلم از طريق ارتقاي كيفيت محيط آموزشي و
يا به وجود آوردن نگرش مثبت نسبت به موضوعات درسي و مدرسه مي توان انتظار جامعه اي
فعال، سالم و پويا را داشت.
در همين راستا جالب است بدانيم طي پژوهشي كه
در مورد وضعيت و نگرش جوانان ايران توسط سازمان ملي جوانان در سال ۱۳۸۰ صورت گرفته، نتايجي
به دست آمده كه حاكي از نگرش منفي جوانان نسبت به محيط مدرسه در برنامه ها و
عملكردهاي آن است. در اين نظر سنجي بيش از نيمي از دانش آموزان از عملكرد مدارس
خود احساس نارضايتي كرده و حدود ۶۲ درصد از آنان محيط
آموزشي خود را اضطراب زا توصيف كرده اند
ذكر اين نكات حايز
اهميت فراواني است، زيرا كليد سازندگي و ارتقاي هر جامعه اي در دست پرتوان جوانان
آن جامعه است. اگر قرار باشد بهترين و پيشرفته ترين قشر جامعه يعني دانش آموزان
جوان ما محيط آموزشي خود را دلچسب ندانند، موضوعات درسي را مفيد نشمارند و نوع
روابط مدير و مربيان مدرسه را دلپذير ندانند، بايد منتظر بود تا بلايي سخت بر روح
و جان تعليم و تربيت فرود آيد و روح كاوش گر و كمال طلب دانش آموزان تخريب شود و
آيا در آن صورت باز هم بايد اميدوار باشيم كه جوانان فارغ التحصيل مدارس در ادامه
تحصيلات خود در مراكز آموزش عالي افرادي محقق و متخصص باشند؟
جواناني كه بتوانند پاسخگوي نيازهاي روزافزون علمي،
صنعتي، فرهنگي و اجتماعي كشور بوده و جامعه را بسازند؟ و در آن صورت آيا باز هم مي
توان اميدوار بود كه جامعه اي پويا و فعال با جواناني كمال جو و استقلال طلب داشته
باشيم؟
با
این حال مشاهده می شود با وجود افزایش جمعیت در نقاطی از شهر ،به مقوله
افزایش فضاهای آموزشی توجه چندانی نشده است وبیشتر کلاسهای درس در اینگونه
مناطق از حداستاندارد بالا رفته است این درحالیست که افزایش بیش از اندازه دانش اموزان
علاوه بر اینکه از نظر روانی وتربیتی دارای تاثیرات منفی خواهد
بود.