بررسی صنعت چای گیلان(2)

تابناک گیلان:  در نوشتار قبل وضعیت صنعت چای در کشور و سپس استان گیلان به صورت مبسوط پرداخته و اشاره شد که این محصول باغی که از قضا طرفداران زیادی هم دارد آنطور که باید از آن بهره وری و استفاده نمی شود و گاها کیفیت نه چندان بالای آن، دولت و بخش خصوصی را وادار به واردات چای خارجی میکند که این عمل علاوه بر لطمه به کشاورزان به کارخانه داران این بخش هم لطمه وارد می کند.

اما در انتهای بخش اول این یادداشت اشاره گردید که راهکار هایی برای بهبود کیفیت این محصول و همینطور افزایش صادرات آن در شماره بعد مطرح می شود که در اینجا به آن پرداخته خواهد شد.

کسانی که نقش مهم و اساسی را برای بالابردن کیفیت و حل مشکلات چای کشور دارند تنها مدیران دولتی نیستند بلکه تولید کنندگان اصلی چای، توزیع کنندگان و تجار هم هر کدام به نحوی در این امر دخیل هستند.

یکی از استراتژی های اولیه و مقدماتی برای روند بهبود وضعیت چای نگهداشتن وضعیت خطی ساختار چای کشور با فشار و محدود نمودن واردات چای خارجی و افزایش مقدار تولید چای داخلی البته با تجهیز و تمهیدات لازم است. که به عنوان اولین راهبرد پیشنهاد می شود.
البته این اینگونه استراتژی ها فقط یک مسکن موقتی ست و باید مشکل اساسی چای کشور را به گونه دیگر حل نمود.

اگر به یک بخش از مناطق تولید چای در استان گیلان و خصوصا شرق آن نگاه کنیم با توجه به سابقه دیرینه کشت و فرآوری چای و تجمع واحد های چای خشک کنی در این منطقه، راه حل موفق جهت بهبود روند تولید و کیفیت چای در دراز مدت، توسعه آن از طریق ایجاد خوشه صنعتی چای می باشد.

امروزه توسعه صنعتی مبتنی بر خوشه ها، به عنوان یک راهبرد جدید مورد توجه سیاستگذاران اقتصادی نه تنها در کشورهای صنعتی بلکه در کشورهای درحال توسعه قرار گرفته و در بسیاری از کشورها و مناطق دنیا به کار گرفته شده است.

با ایجاد خوشه های صنعتی می توان سازمان ها و شرکت های کوچکی که یک طیف محصولات مشترک و مرتبط و یا تکمیلی را تولید میکنند و خدمات همراه آن را ارائه می دهند، و همینطور با مشکلات همسان مواجه هستند را به صورت منسجم درآورد که با کمک و همکاری با یکدیگر به بهترین رشد و مقیاس اقتصادی برسند و به این نتیجه دست یابند که با به تنهایی عمل کردن نمی تواند به چنین رشدی دست یابند. این راهکار اگر به صورت کامل به اجرا درآورده شود نتایج مثبت آن بلافاصله نمایان خواهد شد.

یکی از بزرگترین معضلات کارخانه جات چایسازی خصوصا در شرق گیلان، کوچک بودن و صرفه به مقیاس نداشتن آن می باشد که به همین دلیل نتوانستند شرایط لازم برای پایداری و رقابت در بازار را به وجود بیاورند. همچنین ضعف و کمبود نهادهای پشتیبان و خدمات تخصصی در زمینه تجارت چای به شدت احساس می شود.

این عوامل و فاکتورهای ذکرشده قبلی باعث شده است که کارخانه جات چای خشک کنی به تنهایی توانایی آن را نداشته باشند که به طور مستقل مسائل فنی، مالی، بازاریابی و فروش را حل کند و اجبارا لازم است به گونه ایی این نوع خدمات حیاتی را از بیرون مجموعه خود دریافت دارند.

در قالب تشکیل خوشه های صنعتی چای و توسعه ی آن ها با توجه به تجمع جغرافیایی خوب و تاریخچه نسبتا طولانی واحدهای چای خشک کنی در شرق گیلان، تولید در مقیاس های خوب اقتصادی صورت خواهد گرفت و از طرف دیگر انواع خدمات کسب و کار در قالب موسسات و واحد های مشاوره فنی و آموزشی و امثال اینها به طور موثر و مفیدی در جهت تقویت صنعت چای و پویا و رقابتی کردن آن در درون خوشه شکل خواهد گرفت.

بنابراین مشخص شد یک عزم جدی در هدفمند کردن تولید و همکاری موثر چه نتایج مثبتی در پی خواهد داشت.

در شماره بعد و پایانی به فواید و مزیت های دیگر خوشه سازی در صنایع خصوصا صنعت چای پرداخته خواهد شد.