حال سربازان عرصه کتابداری و کتابخوانی خراب است /کتابداران را دریابید
به گزارش تابناک ایلام ؛ جمعی از کتابداران و کارشناسان نهاد کتابخانه های عمومی کشور در نامهای به وزیر ارشاد تاکید کردند:کتابخانههای عمومی ذخیرههای گرانبهای فرهنگی و کتابداران قشری صد در صد فرهنگی هستند. از آنجا که سازمانهای فرهنگی، سازمانهای کارکردمحور هستند و هیچ کس از آنها توقع درآمدزایی ندارد، لازمه کارکرد صحیح آنها سازماندهی صحیح و اختصاص اعتبار و بودجه مناسب است. در این صورت است که میتوانند موجب رشد و تعالی جامعه گردند. لذا برخلاف بنگاههای اقتصادی، دولتی بودن کتابخانهها حقیقتی انکارناپذیر به نظر میرسد.
در سال ۱۳۸۳ قانونی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که بر اساس آن نهادی غیردولتی تشکیل و مدیریت کتابخانه های عمومی کشور به این نهاد واگذار گردید و پیش بینی منبع درآمدی این نهاد از طریق نیم درصد درآمد شهرداریها می باشد، و این در حالی است که اکثر شهرداریها بدون کمکهای دولت حتی از اداره امورات خود نیز ناتوان میباشند. و هر چه زمان سپری شد، ناکارآمد بودن این قانون بیشتر مشخص و عیان گردید.
عدم اختصاص بودجه مستقل و اداره اعانهای از طریق کمکهای شهرداریها و گاهی دولت، امکان هرگونه برنامهریزی بلندمدت را سلب کرده است. مختصر اینکه در حال حاضر، کتابخانههای عمومی توسط قانونی ناکارآمد و به صورت غیر مستقیم توسط دولت اداره میشوند، ولی در اسم دولتی نیستند. قانونی که مانع توسعه و رشد کتابخانهها شده به طوری که به خاطر غیردولتی بودن نهاد، اعتباری برای ساخت و تجهیز کتابخانه وجود ندارد و نیروی انسانی این نهاد به واسطه نقص قانون، در تنگنای شدید معیشتی قرار دارند.
نیروی انسانی متخصصی که نه کارگر محسوب میشوند نه کارمند و از مزایای هر دو قشر محرومند؛ غیر دولتی بودن نهاد کتابخانه ها باعث شده از بسیاری از مزایای حقوقی دولتی ها بی بهره باشند؛ پاداش عیدی پایان سال که مانند دولتی ها عیدی می گیرند نه مانند کارگران ؛ در حالی که حقوق کتابداران پایین تر از قانون کار است. کتابداران برای فعالیت حداکثری کتابخانه ها در شبانه روز باید به صورت شیفتی فعالیت نمایند در حالی که بسیاری از شغل های دولتی برای فعالیت های شیفتی حق شیفت دریافت می کنند ولی حق شیفت به کتابداران تعلق نمی گیرد. کتابداران از بسیاری از مزایا از جمله حق مسکن، حق بدی آب و هوا، حق مناطق محروم و کمتر توسعه یافته( تعجیل در رتبه و طبقه)، مناطق جنگی و ... محروم هستند. قوانین ناقص و گاهاً متناقض نهاد باعث شده کتابداران با مشکلات معیشتی بی شمار روبرو شوند.
حال کتابدار و کتابخانههای عمومی اصلا خوب نیست. بیتوجهی به مشکلات معیشتی و اداری کمر کتابداران را شکسته و در کنار آن تخلف در حوزههای مالی، استخدام نیروهای سفارشی، حذف و به حاشیه راندن نیروها و کارشناسان متخصص، تعطیلی طرحهای موفق، برگزاری جشنواره رضوی (که تماما آمارسازی است آن هم با فشار بالادستی ها به کتابداران که هیچ سودی به تعالی فرهنگ کتابخوانی کشور نمی کند چون این مسابقه و موضوع آن کاملا تکراری شده است)و ... در نهاد کتابخانههای عمومی هر روز بیشتر از گذشته پررنگتر میشود.
کتابدارها که امروز معتقدند «این نهاد به حیاط خلوت دولتها تبدیل شده و افراد برای فراهم آوردن رزومه مناسب، در این نهاد مسؤولیت میپذیرند و فکری برای کتابخانه ها، کتابخوانی و پایه های کتابخانه که کتابداران هستند، نمی شود.»
متوسط حقوق کتابداران، حدود پنج میلیون تومان است و در حالی که ما مأموریت داریم به مراجعان کتابخانه، کتاب ارائه دهیم، چون از ذخایر ضعیفی برخورداریم، معمولاً ناگزیر به دادن پاسخ منفی به مراجعهکنندگان هستیم؛ چرا که نه تنها کتابهای جدیدی که خواهان زیادی دارند، در کتابخانه نداریم، بلکه برخی آثار کلاسیک و قدیمی که هزاران بار در کشور ما تجدید چاپ شده، در ذخایر خود نمیبینیم. به جای اینکه تمام تمرکز ما روی کتاب و کتابداری باشد، باید در برنامههای مشترک با سازمان فرهنگ و ارتباطات، سازمان حج و زیارت، شهرداری یا نهادهای دیگر خدمت کنیم که اساساً چنین چیزی در مأموریت ما تعریف نشده است. خود نهاد هم به جای توجه به ذخایر کتابخانهها و بهروزآوری آنها، سرگرم برنامههایی مثل شب شعر است که در کشور ما متولیان دیگری دارد. چرا ما باید بودجهای که میتواند هم اوضاع کتابخانهها را از نظر منابع، بهتر کند و هم وضعیت معیشتی کتابداران را بهبود بخشد، صرف این امور کنیم؟
دارندگان مدارک دانشگاهی کارشناسی ارشد در سایر ادارات، حقوق ۲ برابری نسبت به کتابداران دارند در حالی که در نهاد کتابخانه ها حقوق ها بسیار پایین است. کتابداران شماره کارمندی و پرسنلی ندارند و نهاد کتابخانههای عمومی در میان سازمانهای فرهنگی کشور، جایگاه نامشخصی دارد.
اگر نهاد کتابخانهها به یک سازمان دولتی تبدیل شود و زیر نظر رئیس جمهور فعالیت کند، آن وقت خواهد توانست به جای اعانه گرفتن از شهرداریها که خودشان گرفتار مسائل روزمره هستند، از یک ردیف بودجه مشخص برای ارتقای خود استفاده کند.با این حال، عدهای برای آنکه کارنامهای برای خود دست و پا کنند، در این نهاد مسؤولیت میگیرند و میروند.
ما خواهان اصلاح ساختار نهاد کتابخانه های عمومی کشور و دولتی شدن آن هستیم. امیدواریم جنابعالی مشکلات ما کتابداران را مرتفع سازید. قبلا از مساعدت شما کمال تشکر را داریم.
جمعی از کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور