همه ساله با شروع فصل بهار درختان مرکبات نیز به مانند سایر بخش های طبیعت به استقبال فصل رویش و سرسبزی می روند که بر خلاف سنوات گذشته که فصل شکوفه دهی بهار نارنج زخم چوب را بر پیکره نحیف خود تحمل می کردند ، امسال با شیوع کرونا ترس از ابتلا به این ویروس باعث شده تا این درختان فصل آرام را برای باروری ، شاید در چند دهه اخیر تجربه می کنند.
فصل بهار نارنج در مازندران از اواسط فروردین ماه با به بار نشستن درختان مرکبات به خصوص نارنج شروع می شود و تا اواسط اردیبهشت ماه به مدت یک ماه ادامه خواهد داشت. اهمیت درخت نارنج در استان مازندران به اندازه ای است که برخی شهرستان های مهم این استان مانند بابل و ساری داعیه عنوان پایتختی بهارنارنج را دارند. کاربردهای متنوع نارنج شامل تهیه عرقیات و مربا از گلبرگ های آن و استفاده از میوه آن برای مزه بخشیدن به غذاها باعث شده تا جمع آوری بهار نارنج در این فصل از رفتارهای مرسوم در این خطه شمال کشور تلقی می شود.
در مازندران طبق آمار حدود ۶ میلیون اصله درخت بهارنارنج صرفا در حاشیه خیابان شهرهای استان وجود دارد و این استان رتبه دار کاشت درخت نارنج در خیابان ها شهر در کشور است .
زندگی آرام در بهار شکوفه‌ها
این روزها در کوچه پس کوچه های شهر های استان مازندران که عطر بوی بهار نارنجش اوایل فصل بهار تا چندین متر مشام رهگذران را نوازش می دهد، کمتر افرادی را می توان دید که ترکه به دست سرگرم کندن بهار نارنج برای استفاده های مختلف از عرق ، تا طعم دهنده چای و مربا هستند، چرا که ویروس کرونا با همه بدبختی ها و فشارهای اقتصادی و اجتماعی که به جامعه تحمیل کرده، اما برای طبیعت روزهای آرام را به ارمغان آورد.
این در حالیست که در سال های گذشته در چنین روزهایی در هر کوی و برزن که درختان بهار نارنج به بهار می نشست، افراد زیادی ترکه و زنبیل به دست و گاهی با نردبان های فلزی در قد و قواره چندین متری سرگرمی بهارانه خود به چیدن بهار نارنج از درختان حاشیه خیابات های شهر ها قرار می دادند و با این کارشان عمر بهار نارنج را در خیابان ها کوتاه می کردند.
اگر چه ممکن است سال ۹۹ ، به دلیل ایجاد برخی ناملایمات ناشی از ویروس کرونا اعم از مشکلات اقتصادی ، روحی در گذر خانه نشینی و قرنطینه اجباری و مرگ و میر برخی عزیزان این مرز و بوم براثر این ویروس خاطرات تخلی را در اذهان ایجاد کرد باشد که هر آن به دنبال راه فراری از این ناملایمات و رنج مشقت باشیم، ولی ایجاد آرامش بهاری در طبعیت ناشی از شیوع ویروس کرونا در نوع خود حداقل در دهه اخیر بی سابقه بود و این آرامش در طبیعت می تواند زمینه رویش مجدد و بازآفرینی طبیعت را که سال های اخیر به دست آدمیزاد خسارت های زیادی را متحمل شد را فراهم کند.
آرامش بهاری طبیعت
یک کارشناس محیط زیست طبیعی در مازندران در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : شیوع ویروس کرونا در استان که وارد سومین ماه خود شده، با وجود زخم هایی که بر بدنه اقتصاد ملی و خانوار وارد کرده و حتی رد این زخم ها در روح و روان مردم نیز مشاهده می شود، ولی برای طبیعت فرصت جدیدی را فراهم کرد که پس از چندین دهه در فصل رویش آرامش بهاری را تجربه کنند.
اسماعیل محمودی افزود : همه ساله در فصل بهار به دلیل رویش گیاهان دارویی و سبزی های کوهی معطر تعداد زیادی از طبیعت گردان برای جمع آوری این گیاهان راهی طبیعت می شدند و با برداشت بی رویه به نوعی حقوق طبیعت را از بین می بردند و خسارت های زیادی به طبیعت وارد می کردند که چندین سال باید به انتظار بود تا این خسارت ها جبران شود.
وی اضافه کرد : نمونه بارز خسارت بر طبیعت در سیزده فروردین و روز سیزده بدر اتفاق می افتاد، چرا که هجوم یکباره چندین هزار نفر از جمعیت به طبیعت به خصوص استان های شمالی کشور به داخل جنگل های هیرکانی خسارت های زیادی را به بار می آوردند و گاهی رد پای این خسارت ها با گذشت چندین سال همچنان در این مناطق دیده می شود.
این کارشناس اظهار داشت : در سال جاری پس از شاید چندین دهه روز سیزده بدر ، طبیعت گردی برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا ممنوع شد و این کار از تردد چندین هزار نفر از جمعیت به طبیعت به خصوص در استان های شمالی کشور جلوگیری و فرصت بازآفرینی را برای طبیعت فراهم کرد.
وی افزود : همچنین در فصل بهار سال جاری به دلیل شیوع کرونا، فصل کوچ به ییلاق نیز نسبت به سنوات گذشته یک تا دو ماه به تاخیر افتاد و این فرایند نیز باعث جلوگیری از چرای زودهنگام مراتع و فشار بیشتر به منابع طبیعی شد.
محمودی ابراز امیدواری کرد تا شیوع کرونا با تمام مشکلاتی که برای ایران و جهان ایجاد کرد حداقل بتواند قدرشناسی از طبیعت را در تفکر مردم ایجاد کند تا از خسارت های بیشتر به طبیعت جلوگیری کنند.
احتمال ابتلا به کرونا با بو کردن بهار نارنج
مدیر گروه بیمارهای عفونی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم گفت : احتمال ابتلا به ویروس کرونا حتی با بو کردن گل و گیاه و بهار نارنج نیز وجود دارد و باید در جمع آوری بهار نارنج احتیاط بیشتری صورت گیرد و حداقل از دستکش استفاده شود.
دکتر فرهنگ بابا محمودی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : از آن جایی که بهار نارنج به صورت خام مصرف نمی شود و بیشتر برای عرق و مربا پخته می شود، تا حد زیادی ویروس کرونا در آن از بین می رود.
وی ادامه داد : انتظار می رود تا شهروندانی که در فصل بهار نسبت به جمع آوری بهار نارنج و یا سایر گیاهان دارویی در طبیعت اقدام می کنند، پروتکل های بهداشتی و خود مراقبتی را در این ارتباط رعایت کنند تا مبتلا به ویروس کرونا نشوند.
رییس اسبق دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت : ما برای کنترل ویروس کرونا باید از هر رفتار غیر بهداشتی که می تواند در شیوع ویروس کرونا جهش ایجاد کند؛ جلوگیری کنیم و تمام پروتکل های بهداشتی در این حوزه رعایت شود.
براساس آمار رسمی بیش از ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی باغی این خطه شمال کشور را باغات مرکبات تشکیل می دهد که سالانه ۲.۵ میلیون تن پرتقال و نارنگی از این درختان برداشت می شود و کمتر سه تا چهار درصد از این باغات به درختان نارنج اختصاص دارد.
علاوه پ طبق آمار رسمی حدود شش میلیون اصله درخت نارنج در حاشیه خیابان های شهرهای استان مازندران از سوی شهرداری ها کاشته شد.
براساس آخرین آمار هم اکنون حدود ۴۶۰ بیمار مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستان های مازندران تحت درمان قرار دارند و در ۲۴ ساعت گذشته آمار بیماران بستری ناشی از ابتلا به ویروس کرونا به ۷۶ نفر رسید که نسبت به مدت مشابه روز قبل از آن آمار مراجعه بیماران کرونایی به مراکز درمانی در مازندران حدود ۱۰ درصد کمتر شد.
ایرنا