«گفت‌وگوی ملی» یا شوی انتخاباتی، واکنش‌ها به سریال گاندو، زندانیان، هر روز بیشتر از دیروز، نمک روی زخم بیکاری، مسجد سلیمان روی خط زلزله، از ۶ هزار خودروی وارده شده چه خبر؟، آزادی نفتکش قبل از مذاکره با ۱+۴، واکنش‌ها به حکم حبس محمدرضا خاتمی، تشکیل پرونده برای ۲۳۰ مقام دولتی و اعتراف معمار معامله قرن به شکست نشست منامه! از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز سه شنبه هجدهم تیرماه درحالی چاپ و منتشر شدند که انتقاد‌ها به صدا و سیما درباره پخش سریالی پلیسی و جاسوسی به نام گاندو در بیشتر روزنامه‌های امروز با عناوین مختلف در گزارش‌ها و یادداشت‌های مختلفی مورد توجه قرار گرفته است.
روزنامه ایران گزارشی از حواشی سریال «گاندو» و بخش‌های پرسروصدای آن علیه دولت با عنوان تخریب‌های سریالی منتشر کرده است این روزنامه همچنین یادداشت‌هایی از محمدرضا عطریانفر و فریدون مجلسی درباره همین موضوع منتشر کرده است.
روزنامه اعتماد نیز تیتر یک امروزش با عنوان تلویزیون تیشه به ریشه خود نزند را از گفت و گوی خود با احسان شریعتی درباره رسانه ملی انتخاب کرده است.
روزنامه کیهان از زاویه‌ای متفاوت واکنش‌های انتقادی از سریال گاندو را مورد نقد قرار داد و در گزارشی با عنوان جیغ‌هایی که «گاندو» درآورد /از تهران تا لندن را در صفحه نخست خود برجسته کرد.
روزنامه رسالت در گفتگو با کارشناسان، گام دوم برجام را بررسی کرده و در گزارشی با عنوان مرگ تدریجی یک رویا با علاالدین بروجردی و اکبر ترکان این موضوع را مورد توجه قرار داده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
تنوع قومی کاهنده اثرات تحریم
ولی الله شجاع پوریان مدیرمسئول روزنامه همدلی در سرمقاله این روزنامه با عنوان تنوع قومی کاهنده اثرات تحریم نوشت: جامعه ایران متشکل از اقوام متعدد در ساختار جمعیتی خود است. این تنوع و تعدد قومی اگر به خوبی مدیریت شود می‌تواند علاوه بر تقویت همگرایی و همزیستی در درون، به دلیل وجود عقبه‌های قومی در مرزهای مشترک با همسایگان فرصت‌هایی را فراهم آورد که در شرایط کنونی اثرات تخریبی تحریم‌های ظالمانه آمریکا را کمتر کند.
ایران با وضعیت ژئوپولتیکی خود با ۱۵ کشور مرز مشترک دارد؛ بخشی از اقوام کرد، ترک، بلوچ و عرب در ایران در مناطق همجوار کشور‌های همسایه ساکن هستند. هر کدام از این قومیت‌ها در یک فضای جغرافیایی دارای زبان سلایق و همپوشانی با قومیت‌های پیرامون کشورند. مرزهای سیاسی کشورمان به گونه‌ای است که اقوام مشابه در آن سوی مرزهای ایران وجود دارد و برخی از این اقوام در دو یا سه یا چهار کشور گسترش یافتند و نیاز‌های مختلفی دارند. این مزیت یکی از فرصت‌هایی است که در صورت برنامه‌ریزی توسط مدیران کشور می‌تواند به تبادلات اقتصادی و تعاملات فرهنگی میان ایران و کشور‌های همسایه و همجوار بینجامد.
بخش عمده‌ای از نیاز‌ها و مبادله مرزی می‌تواند توسط مرزنشینان انجام شود تا علاوه بر افزایش اقتدار منطقه‌ای و بین‌المللی کشور موجبات شکوفایی اقتصادی و افزایش صادرات را در پی داشته باشد.
زبان‌های اقوام ایرانی در ورای مرزهای سیاسی کمک به گسترش و توسعه صادرات و واردات ایران خواهد کرد و در شرایطی که فشار آمریکا برای منزوی کردن اقتصاد ایران رو به فزونی است، فضایی برای تنفس و مانور کشور خواهد بود وجود جمعیتی فراوان از هم‌تباران خونی و فرهنگی در آن سوی مرز‌ها و استقرار جمعیت مشابه به لحاظ زبانی نژادی و فرهنگی پشتوانه فوق‌العاده‌ای برای کشور فراهم می‌کند که با سهولت بیشتر نیاز‌های بازار و اقتصاد آن‌ها را بررسی و تعاملات سودآور اقتصادی را دامن بزنند و بالاترین عوائد را به ارمغان آورد.
البته تنوع قومی در ایران که یک موهبت الهی کم‌نظیر است، فرصت‌های بیشتری از جمله رقابت سازنده میان اقوام، افزایش امنیت ملی و اقتدار بین‌المللی و تقویت همبستگی ملی و افزایش سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی را در پی دارد.
از یاد نبریم اگر برای استفاده و دستیابی به فرصت‌های تنوع قومی برنامه‌ریزی دقیق علمی و کارشناسی نشود، همین فرصت می‌تواند زمینه‌ساز برخی از تهدید‌ها شود.
خطر منازعات قومی و بحران‌های اجتماعی مناطق مرزنشین میل جدایی‌طلبی و خودمختاری‌خواهی ضعف انسجام ملی و واگرایی، آسیب‌های ناشی از مناقشات اقوام مشابه در کشور‌های همسایه هزینه بالای حفظ انسجام ملی و تحریک‌پذیری از سوی دشمنان کشور بخشی از چالش‌های تنوع قومی است که پرداختن به هرکدام از آن‌ها به حوصله فراتر از این مقال نیاز دارد. در همایش و نشست‌هایی که هفته جاری در شهرستان گچساران برگزار شد، شهرستانی که نماد تکثر و تنوع قومی است و محل زیست اقوام نجیبی از جمله قشقایی‌ها، لرها، عرب‌ها و... است، با عنوان «تنوع قومی، فرصت یا چالش» به این موضوع مهم پرداخته شد. این‌جانب نیز در این همایش برخی از دغدغه‌ها و پیشنهاد‌های خود را برای استفاده از فرصت‌های تنوع قومی و مصونیت از تهدید‌ها و چالش‌های آن عنوان و تقدیم کرده‌ام. این جانب بر این موضوع تاکید کرده‌ام تاکنون مهم‌ترین مولفه‌ای که باعث قوام و یکپارچگی و در عین حال حفظ حدود و ثغور ایران عزیز شد، بی‌تردید حضور اقوام و قومیت‌هایی است که با نام‌های مختلف، اما با وجوه مشترکی به نام دین و سرزمین واحد، قهرمانانه برای سربلندی ایران عزیز در کنار هم ایستادند و این کشور را یکی از قدرت‌های مهم منطقه و تاثیرگذار در جامعه جهانی کردند. امروز هم باور داریم اقوام متعدد ایرانی با هر نام و هر تعداد جمعیت، همچنان از مرز‌ها و عظمت کشور صیانت و پشتیبانی خواهند کرد و بر دولتمردان و مسئولان نظام است که از هیچ نوع حمایت و مساعدت نسبت به آن‌ها دریغ نکنند که بی‌تردید دریغ نخواهند کرد.
تلاش برای نمایش تقابل در سریال جاسوسی
طیبه سیاوشی نماینده مجلس در یادداشتی با عنوان تلاش برای نمایش تقابل درباره سریال گاندو که در شماره امروز روزنامه اعتماد منتشر شده نوشت: «گاندو» یک سریال جاسوسی است و چه در ایران و چه در کل دنیا از این دست سریال‌ها ساخته می‌شود، اما نکته‌ای که درباره این سریال باید مورد توجه قرار داد، این است که این سریال مربوط به سال‌های اخیر می‌شود و مردم کاملا این موضوعات را با شخصیت‌ها تطبیق می‌دهند؛ بنابراین هر نوع قضاوت و برخوردی که در این فیلم می‌شود، قابل توجه است. این همان موضوعی است که سازندگان فیلم باید آن را مورد توجه قرار می‌دادند و بعد دست به ساخت آن می‌زدند.
این موضوع چیزی نیست که بگویند فیلم ساخته شده و دیگر کاری نمی‌توان کرد. نباید فراموش کنیم که چنین رویکرد‌هایی می‌تواند به اعتماد مردم آسیب بزند. نکته دیگری که لازم است به آن توجه کنیم، آن است که به نظر می‌رسد این فیلم نوعی تقابل میان عرصه دیپلماسی و... عرصه نهاد‌های امنیتی کشور ایجاد می‌کند؛ درحالی که تقابلی میان این دو عرصه وجود ندارد بلکه این دو در کنار هم فعالیت می‌کنند و نبود هر کدام، ضربه‌ای به منافع کشور محسوب می‌شود؛ و این مهم‌ترین مساله‌ای است که در این سریال متاسفانه به آن توجهی نشده است. مساله دیگر اشاره‌های ریز به ابزار و لوازم جاسوسی است که خود این موضوع هم می‌تواند، ترسی را در میان مردم ایجاد کند. در حقیقت این اشارات می‌تواند نوعی القای حس نا امنی را در میان مردم به دنبال داشته باشد به این معنا که هر لحظه احساس کنند، فردی که در همسایگی‌شان قرار دارد یک جاسوس است که می‌تواند هر لحظه از این ابزار خود استفاده کند. در این میان نکته دیگر جواب سخنگوی وزارت خارجه درباره اسنادی است که نشان می‌دهد چندان با واقعیت همخوانی ندارد؛ البته باید این فرصت را به وزارت امور خارجه هم داد تا در این رابطه صحبت کند. آنچه بیش از همه توجهات را به خود جلب می‌کند، این است که به نظر می‌رسد این سریال چیزی فراتر از یک سریال است به گونه‌ای که گویا تمایل دارد برخی مسائل و اطلاعاتی که یا به بیرون درز نکرده است یا کمتر درباره آن صحبت شده را می‌خواهد بیان کند. آنچه مسلم است اینکه این رویکرد به نوعی تضعیف نهاد‌های دولت است. اگر ما بخواهیم منافع کشور را در نظر بگیریم باید این موضوعات را مورد توجه قرار می‌دادند. به هر حال این سریال، سریالی است که رویکردی قابل تامل دارد.
تمکین آژانس اتمی به درخواست آمریکا یک طنز تاریخی
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود با عنوان لطمه به اعتبار آژانس اتمی نوشت: ۱- آمریکا با اعمال فشار حداکثری انتظار داشت صادرات نفت ایران را به صفر برساند، ولی نتوانست.
۲- دار و دسته ترامپ منتظر شورش‌های خیابانی در ایران بودند، ولی شرارت فزاینده آن‌ها به نتایج دلخواه منجر نشد. کاملاً طبیعی است که یک ملت بزرگ و فرهیخته حتی اگر مشکلاتی هم در میان باشد، علیه منافع ملی و مصالح کشور خود عمل نخواهد کرد که دشمن شروری، چون ترامپ، جان بولتون و مایک پمپئو را خشنود سازد.
۳- آمریکای ترامپ منتظر همراهی و اطاعت سایر کشور‌ها از سیاست‌های خلاف کاخ سفید بود. بولتون و پمپئو همواره سایر کشور‌ها به‌ویژه متحدین آمریکا را شماتت می‌کنند که چرا در دشمنی علیه ایران با آن‌ها همصدا نمی‌شوند. سایر کشور‌ها حتی در اجرای سیاست‌های فرامرزی آمریکا هم با اکراه و تاخیر همراهی می‌کنند. بگذریم از رژیم‌های مفلوک انگلیس و فرانسه که از همصدائی با واشنگتن به دنبال اهداف دیگری هستند و برای ترامپ خوش‌رقصی می‌کنند که البته آن‌ها هم راه به جائی نخواهند برد.
۴- ترامپ انتظار داشت با تشدید تحریم‌ها و خروج از برجام، ایران را عصبانی کند تا از برجام خارج شود یا تصمیمی بگیرد که مسئولیت نقض برجام را متوجه ایران کند، ولی صبر استراتژیک و تصمیمات هوشمندانه و منطقی ایران، اساس محاسبات آن‌ها را به‌کلی برهم زد و زمینه انزوای سیاسی – تبلیغاتی آمریکا را فراهم ساخت.
تصمیم و انتظار طرف‌های اروپائی برجام هرچه باشد، ایران با برداشتن گام دوم در تلاش برای ایجاد توازن در برجام به تصمیمات سنجیده روشنی دست زده که منافعش را تضمین کند و در عین حال در چارچوب مفاد برجام عمل نماید. ایران بار‌ها اعلام کرده که اگر حسن نیتی در سایر طرف‌های برجامی مشاهده کند و مطمئن باشد که صادقانه عمل می‌کنند و به برجام بازگشته‌اند، اصرار به ادامه راه کنونی ندارد و تصمیماتش برگشت‌پذیرند، ولی هرگز به آمریکا و حمایت‌های کاغذی، بی‌هزینه و بدون پشتوانه طرف‌های اروپائی اعتمادی ندارد.
جای تعجب است کشور‌هایی که تصمیمات جدید ایران را وارونه جلوه می‌دهند و آنرا نقض برجام تلقی کرده و برای محکومیت آن از یکدیگر سبقت می‌گیرند، چرا ۱۴ ماه است که هیچ موضعی علیه خروج آمریکا از برجام، تحریم ایران و توسل به سیاست‌های ضدایرانی ترامپ در تحمیل فشار حداکثری به ملت بزرگ ایران اتخاذ نکرده‌اند و به سکوت خود ادامه می‌دهند.
در این میان، تمکین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به درخواست آمریکا برای تشکیل جلسه شورای حکام و بررسی میزان پای‌بندی ایران به برجام، یک طنز تاریخی است. آژانس به جای آنکه دولت ترامپ را به‌خاطر خروج از برجام که دهن‌کجی به یکی از مهم‌ترین معاهدات بین‌المللی است، خاطی اعلام کند آن را در جایگاه شاکی پذیرفته و با این اقدام، اعتبار خود را زیرسوال برده است./ح
