تابناک ایلام::تحریم های هسته ای صنعت نفت و گاز ایران و جریان سرمایه گذاری خارجی ،روابط بانکی و مالی و بانک مرکزی را به منظور تغییر رفتار دولت ایران هدف قرار داده بودند .
با محسوس شدن پیامد های تحریم های هسته ای و کاهش منابع دولت ،افزایش نرخ ارز،رکود تولید و رشد واردات ایران که ناشی از دلارهای نفتی بالا در دوره 4 ساله اول دولت احمدی نژاد بود باعث شده بود که تولید در ایران به صرفه نباشد و کشور آماج واردات شدید قرار بگیرد.
وهمزمان افزایش تورم و بیکاری،دولت ایران را مجبور به مذاکره با دولت های غربی کرد تا فشار بر اقتصاد ایران را کاهش دهد .
قرارداد هسته ای مرسوم به برجام قرار بود تحریم های نفت و گاز،بانک مرکزی و خرید هواپیما و سرمایه گذاری خارجی و...را تعلیق کند و ایران در مقابل شفاف سازی فعالیت های هسته ای و کاهش توان هسته ای کشور به گشایش های اعتباری و رفع تحریم ها دست یابد.
اما برجام یک قرارداد حقوقی مربوط به امنیت هسته ای ایران و در عوض رفع تحریم ها توسط غرب بود که باید ملاحظات سیاسی مربوط به آن از سوی دو طرف اجرا میشد تا بتواند سودمند باشد.
بر روی کاغذ تحریم های اقتصادی تعلیق شده بودند اما ایران عملا نمی توانست از مزایای آن بهره مند شود.چون روح برجام اجرا نمی شد! در عالم تئوری شرکت های تجاری و صنعتی غرب محدودیتی برای فعالیت در ایران ندارند ولی این فعالیت ها کوتاه مدت نیستند، و نیازمند روابط سیاسی با ثبات و با حسن نیت از سوی طرفین هستند.
شرکت های غربی اگر چه شدیدا به سرمایه گذاری و فعالیت در ایران تمایل دارند اما دولت های غربی ودر راس آنها آمریکا تضمین های امنیتی لازم را به آنها نمی دهند و هر لحظه ممکن است بر اثر روابط سیاسی دولتهایشان با ایران با تحریم و ممنوعیت های تازه ای مواجه شوند . همچنین به نظر آنها قوانین داخلی ایران در حوزه سرمایه گذاری خارجی و فعالیت های اقتصادی نامناسب هستند که به افزایش ریسک می انجامد.
به لحاظ اقتصاد سیاسی،برجام هم در داخل مخالفانی دارد که از سرمایه گذاری شرکت های اروپایی-شفافیت اقتصادی ایران-جریان آزاد و بدون واسطه تجارت در ایران،احساس ضرر و نارضایتی می کنند که ناشی از قطع منافع اقتصادی آنهاست .که تمام توان خود را به کار میگیرند تا دولت نتواند از منافع و گشایش های اقتصادی ناشی از برجام منتفع شود .
در ارزیابی نهایی میتوان گفت با توجه به مخالفان داخلی که نمیخواهند (یک وضعیت اقتصادی با ثبات،شفاف و طرف معامله با دولتهای صنعتی پیشرفته ) و تغییرات در جهت گیری سیاسی ناشی از آن در داخل و خارج و همچنین ترس شرکت ها و بانک های خصوصی غربی از معامله با ایران به دلیل مجازات های تنبیهی آمریکا و این واقعیت که مرکز مدیریت اکثر شرکت های چند ملیتی در آمریکاست. بسیاری از سهام شرکت های اروپایی هم متعلق به آمریکاست و همچنین دلار ارز اصلی مبادلات جهانی است و اقتصاد اروپا هم دولتی نیست که شرکت ها را ملزم به فعالیت در ایران کند و به طور شدیدی با اقتصاد آمریکا پیوند خورده اند.
❗️❗️نمیتوان انتظار داشت فعالیت های اقتصادی چندانی در ایران از سوی اروپایی ها صورت گیرد و وضعیت اقتصادی ایران اندکی بهبود یابد ...
