آمایش سرزمین، یکی از مهمترین مولفه های اقتصاد می باشد که با شناخت دقیق از ظرفیت های اقتصادی، بررسی و شناسایی استعدادها، نقاط قوت و ضعف در بخش های کشاورزی و صنعت در استان به جهش اقتصادی کمک می کند.
تابناک ایلام دکتر جواد قیصریان فرد::آمایش سرزمین، یکی از مهمترین مولفه های اقتصاد می باشد که با شناخت دقیق از ظرفیت های اقتصادی، بررسی و شناسایی استعدادها، نقاط قوت و ضعف در بخش های کشاورزی و صنعت در استان به جهش اقتصادی کمک می کند. استان ایلام علی رغم وسعت جغرافیایی کوچک به علت ظرفیت های بالقوه فراوان همانند وجود منابع عظیم نفت وگاز، 425 کیلومتر مرز مشترک، اشتراکات قومی و مذهبی با کشور عراق، وجود گمرک، بازارچه مرزی و بزرگترین پایانه مرزی خاورمیانه مهران، بازارچه مرزی دهلران، بزرگراه، معادن متنوع، وجود جنگلهای انبوه، مراتع، دامداری، تنوع محصولات زراعی و وجود چندین دانشگاه و مراکز تحقیقاتی در زمینه های مختلف صنعتی و کشاورزی و بهره مندی از نیروی انسانی مستعد همه و همه سبب شده است تا این منطقه از پتانسیل بالای فنی و مهندسی بالایی به منظور اجرای راهبردهای اقتصاد مقاومتی برخوردار باشد. در این میان یکی از بخش های کلیدی که در تحقق توسعه پایدار در استان راهگشا خواهد بود، احداث صنایع پتروشیمی و صنایع پایین دست وابسته به آن به لحاظ برخورداری استان از منابع سرشار نفت خام و گاز ، مجاورت با خط اتیلن غرب و بخصوص پالایشگاه گازی ایلام می باشد. شرکت مجتمع پتروشيمي ايلام با توجه به دلایل مذکور و به منظور تبديل محصولات پالايشگاه گاز ايلام به محصولات با ارزش افزوده بالا، ایجاد فرصتهای شغلی مستقیم و غیر مستقیم در ارتباط با فعالیت های صنایع پایین دستی، ایجاد رونق اقتصادی، کاهش سطح عمومی محرومیت و ارتقاء سهم استان در رشد تولید ناخالص در سال 82 با مجوز شورای اقتصاد تاسیس و عملیات اجرایی آن آغاز گردید. اين مجتمع شامل 2 فاز است که فاز اول آن واحد پلی اتیلن سنگین به ظرفیت 300 هزار تن در سال به همراه ناحیه سرویس های جانبی ازقبيل آب، برق، بخار، نيتروژن، هوا و غيره می باشد که در آبان ماه سال 92 به بهره برداری رسید و فاز دوم یا فاز عملیاتی شامل واحد الفين با ظرفیت سالانه 450 هزار تن اتیلن و محصولات جانبی پروپیلن، بنزين پيروليز و سوخت مايع و واحد میان دست پلی پروپیلن است که در حال حاضر بصورت عملیاتی بوده و در آینده نزدیک به بهره برداری خواهند رسید.
مهمترین مزایای پتروشیمی ایلام که آن را نسبت به سایر واحدهاي پتروشيمي در کشور در موقعیت ممتازی قرار می دهد، نزدیکی به خوراک (پالایشگاه گاز ایلام) ، تنوع خوراك (بصورت گاز و میعانات گازي)، تنوع محصول و برخورداری از واحد های یوتیلیتی های مستقل می باشد. این ويژگيها فرصت و مزیت مناسبی را برای ایجاد صنایع پایین دستی در استان ايلام فراهم می کند. در این زمینه محصولات نهايي مجتمع پلي اتيلن سنگين و پلی پروپیلن می باشد که اين محصولات قابليت فوق العاده اي براي استفاده در صنايع پايين دستي پتروشيمي را دارا هستند. پلي اتيلن سنگين در ساخت وسايل پزشكي، ظروف و وسايل سبك منزل، جعبه هاي حمل و نقل و مخازن كالا، ظروف بسته بندي مواد شيميايي ومواد غذايي، تيوب لوازم بهداشتي، آرايشي، فيلم هاي عكاسي، انواع كيسه هاي پلاستيكي، مانندساك هاي دستي و كيسه هاي فريزر، لوله هاي آب و فاضلاب و ساير لوله ها، بطري، مخازن کوچک و بزرگ و ... كاربرد دارد. اما بيشترين کاربرد پلي پروپيلن کاربرد پلیمر پلي پروپيلن است که با توجه استفاده فراوان از آن در سایر صنایع به خاویار پتروشیمی معروف است. استفاده های دیگر از این خوراک مهم در توليد وسايل الکتريکي و الکترونيکي، سرپوش وکلاهک، اسباب بازي، چمدان، وسايل خانگي و صنايع بسته بندي و صنعت اتومبيل ، توليد الياف به کار رفته در پشت فرش و زيلو، به عنوان جايگزين در الياف سيزال و کنف در موکت و نخ هاي گوني، پارچه لباس هاي عايق گرما و سرما، صنايع بسته بندي شيريني و شکلات، فيلم هاي گرافيک و چاپ، شيت هاي بسته بندي مواد غذايي و... می باشد.
شناسایی پتانسیل و ظرفیت های صنايع پايين دستي پتروشیمی و ایجاد آن با توجه به محصولات نهایی شرکت پتروشیمی ایلام و افزايش خدمات جانبي در سطح منطقه به مزایایی از قبیل نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر، ارزش افزوده بالاتر، اشتغالزایی بیشتر، تنوع بیشتر محصولات و مخاطرات کمتر نسبت به صنایع بالادست، می تواند نقطه عطفي در راستاي توسعه صنعتي و اقتصادي استان بشمار رود. بنابراین استفاده مطلوب از ظرفیت های موجود در پتروشیمی ایلام با توجه به فرصت های مذکور می تواند بستری مناسب برای اشتغالزایی در منطقه اي محروم ، استفاده بهينه از محصولات توليدي پالايشگاه گاز و تبديل آن به محصولات باارزش افزوده بيشتر، افزایش صادرات، تحرک بخشی به فرآیند تولید در مناطق کمتر توسعه یافته وفعال کردن بخش خصوصی درصنعت پتروشیمی فراهم کند و زمینه ساز توسعه پایدار در استان شود./م
