نگاهی به ظرفیت های اقتصادی استان ایلام

به گزارش تابناک ایلام؛این استان علاوه بر ظرفیت های بارزی که در زمینه گردشگری بواسطه برخورداری از یک میلیون و 700 هزار هکتار مرتع و جنگل دارد و بخاطر داشتن 11 درصد جنگل های زاگرس، ایلام را به عروس زاگرس شهره کرده است.

 

این استان دارای موهبت های خدادادی زیادی دیگری در زمینه نفت و گاز، کانی های غیر فلزی، وجود آثار و چشم اندازهای زیبای طبیعی، خاک حاصلخیز، آب مناسب و هوای معتدل و چهار فصل است.

 

با این حال بررسی ظرفیت های اقتصادی استان ایلام و معرفی بیشتر آنها در بخش گردشگری، صنعت و معدن، کشاورزی و تجارت خارجی می تواند نقش بسیار مهمی در شناسایی این خطه از خاک پر گهر ایران زمین به سرمایه گذاران خارجی و داخلی داشته باشد.

 

ظرفیت های اقتصادی و زمینه های سرمایه گذاری در بخش آب و کشاورزی
مساحت مراتع استان یک میلیون و 112 هزار و 358 هکتار (معادل 1.3درصد کل مراتع کشور)، رتبه 25 کشور

 

مساحت جنگل های استان634 هزار و 461 هکتار (معادل 4.43درصد کل جنگلهای کشور)، رتبه 9 کشور

 

سطح کل اراضی قابل کشاورزی استان 336 هزار هکتار است که از این مقدار 72 هزار و 500 هکتار اراضی کشت آبی است.

 

پتانسیل آب های سطحی استان 3.7 میلیارد متر مکعب که 550 میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود.

 

پتانسیل آب های زیر زمینی استان 400 میلیون متر مکعب که 250 میلیون متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود.

 

وجود 16 دشت بزرگ برای گسترش فعالیت های کشاورزی
تنوع شرایط اقلیمی و امکان کشت انواع محصولات سردسیری و گرمسیری
برخورداری از شرایط مناسب برای توسعه و احداث باغات جدید و مدرن بویژه باغات دیم
امکان ایجاد مجتمع های کشت و صنعت و تولید محصولات گلخانه ای
وجود سرمایه های انسانی جوان، آماده به کار و آموزش دیده در بخش کشاورزی
استعداد چشمگیر در تاسیس واحدهای زنبورداری و تولید عسل و ایجاد مزارع پرورش ماهی
امکان صادرات محصولات کشاورزی از طریق مرز مهران به کشور عراق
تولید محصولات ارگانیک متنوع و منحصربفرد همانند روغن حیوانی، کره، توف (شیرازه)، کشک (بگل)، سرشیر، پنیر و عسل.
وجود صدها گونه گیاهان دارویی و بومی و امکان کشت و پرورش آن
تولید بیش از 90 هزار تن شیر در سال، رتبه 15 کشور
تنوع بیش از 65 گونه محصول
وجود بیش از یک هزار و 450 واحد تولیدی دامداری و دامپروری و مرغداری
وجود بیش از 2/5 میلیون واحد دامی سبک و سنگین
تولید بیش از 24 هزار تن گوشت قرمز در سال، رتبه چهار کشور
تولید بیش از 49 هزار تن گوشت مرغ در سال، رتبه چهار کشور
تولید بیش از 180 هزار تن گندم در سال، رتبه 22 کشور
ظرفیت سیلوهای ذخیره سازی غلات بیش از 200 هزار تن
ارزش افزوده بخش کشاورزی 4220 میلیارد ریال

** ظرفیت های اقتصادی و زمینه های سرمایه گذاری در بخش صنعت و معدن و انرژی
استان ایلام از نظر منابع گازی رتبه دوم کشور (11درصد منابع گازی کشور) و از نظر منابع نفتی سومین استان غنی کشور (6درصد منابع نفتی کشور) و امکان ایجاد صنایع بالادستی و پایین دستی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

 

استحصال روزانه 165 هزار بشکه نفت از استان و امکان ارتقای آن در سالهای آتی به 235 هزار بشکه در روز

 

تولید محصولات نهایی، میانی و جانبی پتروشیمی، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری در این بخش فراهم نموده است.

 

تعداد شهرک‏ها و نواحی صنعتی استان در سال 91 ، 14 شهرک با مساحتی بیش از 800 هکتار است.

 

وجود مرز بین المللی مهران و دسترسی به بازار مصرف عراق
وجود دشت های مستعد جهت ایجاد صنایع تبدیلی و غذائی بویژه کشت و صنعت
وجود نیروی کار ارزان و فارغ التحصیل دانشگاه با توجه به توسعه واحدهای دانشگاهی و افزایش رشته های فنی، آموزشکده های فنی و حرفه ای در سطح استان و دسترسی مناسب به نیروی کار جوان

 

امکان سرمایه گذاری بر روی صنایع نوین و تکنولوژی های رقابت پذیر و صادراتی به دلیل وجود مرز بین المللی مهران

 

امکان صادرات فنی مهندسی به کشور عراق با توجه به رونق ساخت و ساز طولانی مدت در کشور عراق و اعلام آمادگی مسئولان کشور عراق

 

وجود قابلیت های معدنی استان در خصوص کانی های غیرفلزی مانند شن و ماسه، شیل و مارن، آلوویم آهکی، سنگ گچ، سنگ آهک، کلسیت و ...
ارزش افزوده بخش صنعت و معدن 41 میلیارد و 715 میلیون ریال است.

** ظرفیت های اقتصادی و زمینه های سرمایه گذاری در بخش گردشگری و صنایع دستی
- وجود جاذبه های کم نظیر طبیعی و باستانی و پیشینه درخشان هنرمندان و صنعتگران
- سابقه کهن تمدن کشور عیلام (ایلام) در حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح
- تعداد 55 جاذبه طبیعی زیبا و تاریخی و همچنین تعداد 63 بقاع متبرکه
- ورود و خروج بیش از 2.5 میلیون نفر زائر در سال از مرز مهران
- امکان سرمایه گذاری در ایجاد هتل، رستوران و مجتمع های خدماتی رفاهی در استان
- امکان سرمایه گذاری در بخش توریسم سلامت در استان و شهر مهران
- امکان استقرار و فعالیت شرکت های توریستی گردشگری مشترک ایران و عراق
- از جمله مهمترین صنایع دستی استان که به دست هنرمندانه زنان و دختران ایلامی برای اولین بار طرح آن در استان ایلام بافته شده گلیم نقش برجسته است.
- وجود تعداد 15 هزار نفر بافنده فرش دستباف که در سال 91 موفق به بافت هشت هزار و 700 متر مربع فرش دستبافت شده اند.
- امکان سرمایه گذاری در کارگاه های متمرکز و نیمه متمرکز تولید فرش دستباف، گلیم نقش برجسته، کشت و صنعت رنگدانه های گیاهی و ....
- امکان واگذاری مدیریت بهره برداری مدت دار بناهای تاریخی استان به سرمایه گذاران بخش خصوصی

** ظرفیت های اقتصادی و زمینه های سرمایه گذاری در بخش بازرگانی خارجی
- فراهم بودن زیرساخت های مجموعه تجاری و مسافری مرز بین المللی مهران به مساحت 57 هکتار بوده با وجود کامل ترین تاسیسات و تجهیزات
- صادرات سالانه یک بیش از یک میلیارد دلار کالا
- فراهم بودن بخشی از زیرساخت های بازارچه مرزی چم سری دهلران در سطح 150 هکتار
- وجود تفاهمنامه با مقامات عراقی در خصوص راه اندازی بازارچه هلاله شمالی و چم سری دهلران
- اشتراکات قومی، فرهنگی و مذهبی دو طرف مرز به طول 425 کیلومتر
- امکان سرمایه گذاری در زیرساخت های بازارچه، پایانه مسافری و منطقه ویژه اقتصادی مهران از قبیل سردخانه، انبار مکانیزه و ....
- در دستور کار قرار گرفتن منطقه آزاد تجاری مهران
- امکان استقرار واحدهای سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی در بازارچه مرزی مهران
- امکان صادرات فنی مهندسی به بازار عراق با توجه به بازار بکر کشور عراق در حوزه مسکن و زیر بنایی و استقبال مقامات کشور عراق بویژه استان واسط

 

این در حالیست که همت مسئولان استانی برای استفاده از این ظرفیت ها و جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی در دولت یازدهم بسیار جدی تر از قبل شده و با راه اندازی ستاد تسهیل، سامانه معرفی فرصت های سرمایه گذاری همواره سعی داشته اند در این زمینه ها موفق عمل کنند.

 

هر چند علیرغم کمبود منابع مالی، کاهش محسوس پرداخت تسهیلات (ارزی و ریالی) از سوی بانک های عامل، صنعت استان در بخش طرح های در دست اجرا با وجود محدودیت ها حرکت های مناسب و مطلوبی داشته که از جمله طرح های منتخب در این استان می توان طرح توسعه الفین مجتمم پتروشیمی ایلام و به طبع آن راه اندازی خط تولید پروتیلنف طرح سیمان دهلران، طرح شمش فولادی شرکت فولاد زاگرس ایوان، طرح تولید ماء الشعیر و نوشابه انرژی زا کوشاب غرب، طرح سازه های فلزی شرکت فولاد گستر آتنا، طرح سیم فولادی تایر خودرو شرکت ماداکتو استیل کرد، طرح ورقه های فولادی شرکت فولاد زاگرس مهران نام برد.

 

طرح های کوچک و بزرگی در بخش های کشاورزی و دام و طیور که منجر به افزایش سطح کشت باغات و تولید صیفی جات و همچنین افزایش تولید گوشت مرغ و گوشت قرمز شده در این زمینه نیز همواره به صورت جدی پیگیری و اجرایی شده است.

 

علاوه بر این در بخش گردشگری نیز طرح های زیادی در راستای توسعه زیر ساخت های گردشگری استان و ایجاد مراکز و مجتمع های تفریحی و توریسی در حوزه های سد های استان از دیگر خدمات انجام گرفته در راستای استفاده از ظرفیت های بالقوه استان را می توان اشاره کرد.

 

در حال حاضر تعداد 71 طرح صنعتی با سرمایه گذاری 72 میلیارد و 920 میلیون ریال و اشتغال بالغ بر پنج هزار و 735 نفر اقدام کرده و 10 طرح شاخص در صنایع شیمیایی ، غذایی، فولاد با حجم سرمایه گذاری ثابت 33 میلیارد و 730 میلیون ریال و اشتغال یک هزار و 920 نفر در حال فعالیت است.

** مشکلات عمده در بخش ایجاد طرح های جدید در صنعت استان
ضرورت تامین و توسعه زیر ساخت های مورد نیاز بخش صنعت و معدن و تجارت استان از جمله برق، آب ، گاز و مخابرات و حمل و نقل و پایانه های صادراتی با توجه به هدف گذاری های صادراتی صنایع استان از جمله سیمان و مصالح ساختمانی، مواد معدنی، فولاد، محصولات پتروشیمی و صنایع تبدیلی غذایی امری بسیار مهم به نظر می رسد.

 

لیکن اقدامات ملموس و مشخص در این راستا به کندی در حال انجام است که این امر یکی از مشکلات فرا روی توسعه صنعتی استان بشمار می رود.

 

نبود تسهیلات ریالی و ارزی برای استفاده طرح ها و واحدهای کوچک و فعال به نحویکه عملا از سال 1387 تاکنون بانک ها به بهانه عدم تعادل در منابع و مصارف از پرداخت تسهیلات به طرح های جدید استنکاف ورزیده اند.

 

از دیگر مشکلات پیش روی توسعه صنعتی استان می توان به عدم سرمایه گذاری شرکت های دولتی در بخش صنعت و معدن اشاره کرد.

 

به گونه ای که می بایست به منظور استفاده بهینه از ظرفیت های بخش دولتی در توسعه صنعتی مناطق توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته استان قوانینی سهل به منظور سرمایه گذاری این گونه شرکت ها تهیه شود.

 

نبود مشوق های ملموس جهت سرمایه گذاری در این استان و همچنین نحوه برخورد دستگاه های اجرایی ذیربط در موضوع احداث طرح های جدید صنعتی نظیر محیط زیست و منابع طبیعی از دیگر مشکلات عمده در این حوزه بشمار می رود.

 

امیدواریم که دولت با توجه جدی و اختصاص تسهیلات ویزه به استان زمینه را برای جذب سرمایه گذاران در این منطقه مرزی فراهم آورد تا دیگر شاهد وجود آمار بیکاری 40 هزار دانش اموخته دانشگاهی در این استان نباشیم. /ف